၁၉၄၇ ခုႏွစ္ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္ေန႔တြင္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ၊ ရန္ကုန္ၿမိဳ႕ ျမန္မာႏုိင္ငံ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း အပါအဝင္ ႏုိင္ငံေရးတြင္ အလြန္ အေရးပါေသာ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး ကုိးဦး က်ဆံုးခဲ့သည္။ ထုိေန႔ကုိ အာဇာနည္ေန႔ ဟု သတ္မွတ္ၿပီး ယေန႔ထက္တုိင္ ေအာက့္ေမ့ သတိရ အမွတ္တရ က်င္းပလ်က္ရွိသည္။
ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း (၁၉၁၅ - ၁၉၄၇)
၁၉၁၅ ခု၊ ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႕တြင္ မေကြးတိုင္း၊ ေတာင္တြင္းႀကီး ခ႐ိုင္၊ နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕၌ အမိန္႕ေတာ္ရ ေရွ႕ေန ဦးဖာ - ေဒၚစု တုိ႕မွ ေနာင္တေခတ္တြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဟူ၍ ျမန္မာ ႏုိင္ငံ သမုိင္း၌ တြင္ေစမည့္ သားရတနာကုိ ဖြားျမင္ ခဲ့သည္။ ဇာတာ အမည္မွာ ေမာင္ထိန္လင္း ျဖစ္ေသာ္လည္း ငယ္စဥ္ ကပင္ ေမာင္ေအာင္ဆန္းဟု တြင္္သည္။ ငယ္စဥ္က နတ္ေမာက္ၿမိဳ႕ ဆရာေတာ္ ဦးေသာဘိတ ေက်ာင္း၌ ေနခဲ့သည္။ ၁၉၂၈ ခုတြင္ ေရနံေခ်ာင္း အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းသို႕ ေျပာင္းေ႐ႊ႕ ပညာ သင္ယူ ခဲ့ၿပီး၊ ယင္းေက်ာင္းမွ ျမန္မာ၊ ပါဠိ ၂ ဘာသာ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ၁ဝ တန္း ေအာင္ျမင္ ခဲ့သည္။ ပညာ ထူးခြၽန္သူ ျဖစ္၍ အထက္တန္း စေကာလားရွစ္ႏွင့္ ဦးေ႐ႊခိုဆု ရရွိခဲ့ ဖူးသည္။ ထုိေနာက္ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္သုိ႕ တက္ေရာက္ၿပီး ဆက္လက္ ပညာ ဆည္းပူး ခဲ့သည္။ ၁၉၃၅ - ၃၆ ပညာ သင္ႏွစ္မွ စ၍ ရန္ကုန္ တကၠသိုလ္ ေက်ာင္းသား သမဂၢ အမႈေဆာင္ အဖြဲ႕ဝင္ ျဖစ္လာ ခဲ့ၿပီး၊ သမဂၢ၏ အာေဘာ္ အိုးေဝ မဂၢဇင္း အယ္ဒီတာလည္း လာခဲ့သည္။ ကိုေအာင္ဆန္း အယ္ဒီတာ အျဖစ္ ေဆာင္႐ြက္ေသာ အိုးေဝ မဂၢဇင္းတြင္ ယမမင္း အမည္ အုိးေဝ ညိဳျမ ေရးသားေသာ “ငရဲေခြးႀကီး လြတ္ၿပီး သရမ္း ေနသည္ (The Hell Hound At Large)” ေခါင္းစဥ္ျဖင့္ ေပးစာ တေစာင္ ေဖာ္ျပခဲ့ မႈသည္လည္း ၁၉၃၆ ဒုတိယ ေက်ာင္းသား သပိတ္ ျဖစ္ပြား ေစခဲ့ေသာ အဓိက အေၾကာင္းရင္း တခ်က္ ျဖစ္သည္။ ၁၉၃၆ ဒုတိယ ေက်ာင္းသား သပိတ္၏ သပိတ္ေမွာက္ ေကာင္စီ အဖြဲ႕ဝင္ တဦးလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။
ကုလား - ဗမာ အဓိက႐ုဏ္း ေပၚခဲ့သည္။ သမဂၢသည္ အဓိက႐ုဏ္းေၾကာင့္ ဒုကၡ ေရာက္သူ မ်ားအား ကယ္ဆယ္ေရး လုပ္ငန္း မ်ားကုိ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ ခု သပိတ္ အေရးေတာ္ပုံတြင္ ဖြဲ႕စည္း ေပးခဲ့ေသာ ဆာျမဘူး ေကာ္မတီ အစီရင္ခံစာ ထြက္လာသည္၊ အစီရင္ ခံစာကုိ တကသမွ ကန္႕ကြက္ ခဲ့သည္။ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ အစုိးရ တကၠသုိလ္ အက္ဥပေဒၾကမ္း ျပဳလုပ္ရန္ စီစဥ္သည္ ကုိလည္း လက္မခံခဲ့ေပ။ ၁၉၃၆ - ၃၇ ပညာ သင္ႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ တကၠသုိလ္ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ၏ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာၿပီး၊ ၁၉၃၈ - ၃၉ တြင္ ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ၁၉၃၆ တကၠသိုလ္ သပိတ္ အၿပီးတြင္ ေပၚေပါက္ လာေသာ ဗမာ ႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢႀကီးကို ဦးစီး တည္ေထာင္သူ တဦးလည္း ျဖစ္ၿပီး၊ ဗမာ ႏုိင္ငံလုံး ဆုိင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢတြင္ ပထမဆုံး အတြင္းေရးမွဴး ျဖစ္ေလသည္။ ၁၉၃၇ - ၃၈ တြင္ ဗမာ ႏိုင္ငံလံုး ဆိုင္ရာ ေက်ာင္းသားမ်ား သမဂၢ ဥကၠ႒ အျဖစ္ တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ၁၉၃၇ ခုႏွစ္တြင္ ဝိဇၨာတန္းကုိ ေအာင္ၿပီး၊ ဥပေဒ ဝိဇၨာတန္းသို႕ ဆက္တက္ ခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ - ၃၉ တြင္ တကသ ဥကၠ႒ ျဖစ္သည္။ တကၠသိုလ္ အက္ဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး ေကာ္မတီတြင္ အဖြဲ႕ဝင္ အျဖစ္လည္း တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး အဖြဲ႕ျဖစ္သည့္ တကၠသုိလ္ ေကာင္စီဝင္တြင္ ပထမဆံုး ေက်ာင္းသား ကိုယ္စားလွယ္ အျဖစ္ တာဝန္ ေပးအပ္ျခင္း ခံခဲ့ရသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ တကသ ဥကၠ႒ အျဖစ္ သက္တန္း ကုန္သည္ထိ မေနခဲ့ေပ။ ၁၉၃၈ ခုႏွစ္တြင္ တကၠသိုလ္မွ ထြက္ၿပီး သခင္ ကုိယ္ေတာ္မႈိင္း ႀကီးမွဴးေသာ တုိ႕ဗမာ အစည္းအ႐ုံးသုိ႕ ဝင္ေရာက္၍ သခင္ ေအာင္ဆန္း အျဖစ္ ႏုိင္ငံေရး နယ္ပယ္သုိ႕ ေျခစုံပစ္ ဝင္ခဲ့သည္။ ၁၉၃၉ တြင္ တုိ႕ဗမာ အစည္းအ႐ံုး၏ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္ တက္ေျမာက္ျခင္း ခံရသည္။
သခင္ ေအာင္ဆန္းသည္ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ ျဖစ္လာ၍ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ စည္းစည္းလံုးလံုး ေဆာင္႐ြက္ႏိုင္ရန္ ဖြဲ႕စည္း ခဲ့ေသာ ဗမာ ထြက္ရပ္ဂုိဏ္းတြင္ အတြင္းေရးမွဴး အျဖစ္လည္း တာဝန္ ယူခဲ့သည္။ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ လက္နက္ကိုင္ ေတာ္လွန္ေရး ဆင္ႏြဲရန္ ေပၚေပါက္ ခဲ့ေသာ ျပည္သူ႕ အေရးေတာ္ပံု ပါတီ (ေနာင္ ဆုိရွယ္လစ္ ပါတီ) ၏ ျပည္ပ ဆက္သြယ္ေရး ေခါင္းေဆာင္ တာဝန္ကိုလည္း ယူခဲ့သည္။ ၁၉၄ဝ မတ္လ အတြင္း အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ ရမ္းဂါးၿမိဳ႕၌ က်င္းပေသာ အိႏၵိယ အမ်ဳိးသား ကြန္ဂရက္ ညီလာခံသုိ႕ တက္ေရာက္ ခဲ့သည္။ သခင္ ေအာင္ဆန္းအား အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ အစိုးရကို ဆန္႕က်င္ ေဟာေျပာ မႈျဖင့္ ဖမ္းဆီးရန္ ဟသၤာတ ခ႐ိုင္ ရာဇဝတ္ဝန္ ဆုေငြ ၅ က်ပ္ျဖင့္ ဖမ္းဝရမ္း ထုတ္ခဲ့သည္။ ၁၉၄ဝ ၾသဂုတ္လ အတြင္း ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး အတြက္ အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ အစုိးရအား ျမန္မာ့ ေျမေပၚမွ လက္နက္ အားျဖင့္ ေမာင္းထုတ္ ႏုိင္ရန္ အတြက္ ႏုိင္ငံျခားမွ အကူအညီ ရယူရန္ တ႐ုတ္ႏိုင္ငံသုိ႕ စြန္႕စား ထြက္ခြာ ခဲ့သည္။ တ႐ုတ္ျပည္ အမြိဳင္၌ ေသာင္တင္ ေနစဥ္ ျမန္မာႏိုင္ငံမွ ရဲေဘာ္မ်ား၏ စီစဥ္ ေဆာင္႐ြက္ ေပးမႈေၾကာင့္ ဂ်ပန္ အရာရွိ စူဖူကိေကအိခ်ိႏွင့္ အဆက္အသြယ္ ရကာ ဂ်ပန္ ႏိုင္ငံသို႕ ေရာက္သြားသည္။ဂ်ပန္ျပည္တြင္ ‘ဗမာ့ လြတ္လပ္ေရး စီမံကိန္း’ စာတမ္း တရပ္ကုိ ေရးဆြဲကာ ဂ်ပန္ စစ္အာဏာပုိင္ မ်ားႏွင့္ ၫႇိႏႈိင္းခဲ့သည္။ ယင္း စီမံကိန္း အရ ျမန္မာျပည္ အတြင္းမွ မ်ဳိးခ်စ္ လူငယ္ မ်ားကုိ စုစည္းကာ အလီလီ ခဲြလ်က္ ဂ်ပန္ျပည္သုိ႕ ပုိ႕ေပးခဲ့သည္။ ဤမ်ဳိးခ်စ္ လူငယ္ တစုသည္ ပင္လွ်င္ ေနာင္ေသာ အခါတြင္ ဗုိလ္ေတဇ (ေခၚ) ဗုိလ္ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္သည့္ ရဲေဘာ္ သုံးက်ိပ္ ျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ ဤမ်ဳိးခ်စ္ လူငယ္မ်ားသည္ ဗမာ့ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ (ဘီအိုင္ေအ) ကုိ ယိုးဒယား (ယခု ထိုင္း) ႏိုင္ငံ ဘန္ေကာက္တြင္ ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ကာ ျမန္မာႏုိင္ငံ အတြင္းသုိ႕ ဂ်ပန္မ်ား ႏွင့္အတူ ဝင္ေရာက္ တုိက္ခုိက္ ခဲ့သည္။
ဂ်ပန္ တပ္မေတာ္က ျမန္မာႏိုင္ငံကို သိမ္းၿပီးေသာ အခါ အင္အား ႀကီးထြားၿပီး ဗရမ္းဗတာ ျဖစ္လာေသာ ဗမာ့ လြတ္လပ္ေရး တပ္မေတာ္ကို အင္အား ေလ်ာ့ခ်ၿပီး ဗမာ့ ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္ (ဘီဒီေအ) အျဖစ္ ျပန္လည္ ဖဲြ႕စည္း သည့္အခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ဘီဒီေအ၏ စစ္သနာပတိ ျဖစ္လာသည္။ ၁၉၄၂ ခု စက္တင္ဘာလတြင္ သူနာျပဳ ဆရာမ ေဒၚခင္ၾကည္ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံကို ဂ်ပန္က ေ႐ႊရည္စိမ္ လြတ္လပ္ေရး ေပးေသာ အခါ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ စစ္ဝန္ႀကီးႏွင့္ စစ္ေသနာပတိ ျဖစ္လာသည္။ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ စစ္အုပ္ခ်ဳပ္ေရး သမားမ်ားသည္ ျမန္မာ ႏုိင္ငံႏွင့္ ျပည္သူတုိ႕အား ဖက္ဆစ္ႏုိင္ငံ၏ လက္ေအာက္ခံ ႏုိင္ငံ တႏုိင္ငံ သဖြယ္ သေဘာထား လာၾကသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ၁၉၄၄ ခုႏွစ္ ၾသဂုတ္လ အတြင္းမွာ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ သခင္ စိုးတုိ႕ ဦးေဆာင္ၿပီး ဖက္ဆစ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႕ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဖတပလ) [ဖက္ဆစ္ တိုက္ဖ်က္ေရး ျပည္သူ႕ လြတ္လပ္ေရး အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ (ဖဆပလ)] ကို ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ကာ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္ မတ္လ ၂၇ ရက္ေန႕တြင္ ဗမာ့ ကာကြယ္ေရး တပ္မေတာ္သည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ တုိက္္႐ုိက္ ကြပ္ကဲ ၫႊန္ၾကားမႈျဖင့္ ဖက္ဆစ္ ဂ်ပန္ တုိ႕ကို အတိအလင္း စစ္ေၾကညာကာ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရးကုိ ဆင္ႏႊဲ ခဲ့သည္။ ဒုတိယ ကမာၻစစ္ႀကီး ၿပီးေနာက္တြင္ ဗမာ့ တပ္မေတာ္ကုိ ဂႏၵီ စာခ်ဳပ္ အရ ဆက္လက္ ဖြဲ႕စည္း တည္ေထာင္ ၿပီးေနာက္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ တပ္မေတာ္မွ ႏႈတ္ထြက္ကာ ႏုိင္ငံေရး ေခါင္းေဆာင္ ဖဆပလ ဥကၠ႒ အျဖစ္ တုိင္းျပည္ တာဝန္ကုိ ဆက္လက္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။
ဒုတိယ ကမာၻစစ္ အၿပီးတြင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္က ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း အပါအဝင္ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္မ်ားအား ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီတြင္ ရာထူး လက္ခံရန္ စကား ကမ္းလွမ္းေသာ္လည္း ဖဆပလမွ ခ်မွတ္ထားေသာ စည္းကမ္းခ်က္မ်ား အတုိင္း မရ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းတုိ႕က လက္မခံခဲ့ဘဲ၊ ဘုရင္ခံရဲ႕ စကၠဴျဖဴ စီမံကိန္း တိုက္ဖ်က္ေရး ကိုသာ ျပည္သူ လူထုအား စည္း႐ံုးကာ အင္တိုက္အားတိုက္ ေဆာင္႐ြက္ ခဲ့သျဖင့္၊ ပုလိပ္ သပိတ္ အပါအဝင္ အေထြေထြ အမူထမ္း ေပါင္းစံု သပိတ္ႀကီး ေပၚေပါက္ လာၿပီး၊ နယ္ခ်ဲ႕ အဂၤလိပ္ တုိ႕၏ အုပ္ခ်ဳပ္ေရး ရပ္တန္႕ သြားခဲ့ရသည္။ ၿဗိိတိန္ အစိုးရလည္း ဘုရင္ခံ ဆာေဒၚမန္စမစ္ကို အဂၤလန္သို႕ ျပန္ေခၚၿပီး၊ ဘုရင္ခံ အသစ္ အျဖစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္စ္ကုိ ခန္႕အပ္ လိုက္သည္။ ဘုရင္ခံသစ္ ဆာဟူးဘတ္ရန္စ္က ဗုိလ္ခ်ဳပ္တို႕ အလိုက် အစိုးရ ဖြဲ႕စည္းရန္ စကား ကမ္းလွမ္း လာေတာ့သည္။ ထုိ ကမ္းလွမ္းခ်က္ မ်ားကို ဖဆပလႏွင့္ ေဆြးေႏြး ၫႇိႏႈိင္း ၾကၿပီးေနာက္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ ဖဆပလ ေခါင္းေဆာင္ မ်ားသည္ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီဝင္ ရာထူးကို ယူလိုက္ ၾကသည္။ ထိုေၾကာင့္ ၁၉၄၆ ခုႏွစ္ စက္တင္ဘာလ ၂၈ ရက္ေန႕ မွစ၍ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းသည္ ဘုရင္ခံ၏ အမႈေဆာင္ ေကာင္စီ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာသည္။ ထိုေနာက္ တႏွစ္ အတြင္း လံုးဝ လြတ္လပ္ေရး ရရွိေရး ေဆာင္ပုဒ္ အရ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး ကိစၥ ေဆြးေႏြးရန္ ၿဗိတိသွ် ေလဘာ အစိုးရ၏ ဖိတ္ၾကားခ်က္ အရ ျမန္မာ ကိုယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕ကို ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးေဆာင္ၿပီး ၁၉၄၇ ခု ဇန္နဝါရီလတြင္ လန္ဒန္သို႕ သြားေရာက္ ခဲ့သည္။ ထုိေဆြးေႏြးပြဲမွ ျမန္မာႏိုင္ငံအား တႏွစ္အတြင္း လြတ္လပ္ေရး ေပးမည့္ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆို ႏိုင္ခဲ့သည္။
သို႕ေသာ္ ျမန္မာႏိုင္ငံကို လြတ္လပ္ေရး ေပးရာတြင္ ၿဗိတိသွ်တို႕က ေတာင္တန္း ေဒသမ်ားကို ခ်န္ထား လိုေသာေၾကာင့္ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းက ေတာင္တန္း ေဒသ ကိုပါ တပါတည္း လြတ္လပ္ေရး ေပးရန္ ေတာင္းဆို ခဲ့ၿပီး၊ ေတာင္တန္း ေဒသႏွင့္ ျမန္မာျပည္ပ ေပါင္းစည္း အတြက္ အားသြန္ ႀကိဳးပမ္း ခဲ့ျပန္သည္။ ဗိုလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း၏ ႀကိဳးစား ႐ိုးသားမႈေၾကာင့္ ေတာင္တန္း ေဒသ တုိင္းရင္းသား ေခါင္းေဆာင္မ်ား၏ ယံုၾကည္ ကိုးစားမႈ ကိုပါ ရရွိခဲ့ၿပီး၊ ျမန္မာႏိုင္ငံ သမိုင္းတြင္ အေရးပါေသာ တုိင္းရင္းသား ေပါင္းစံု ေသြးစည္း ညီၫြတ္ေရး သေကၤတ ျဖစ္ခဲ့သည့္ ပင္လံု စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိ ႏိုင္ခဲ့သည္။ ထုိလုပ္ငန္းမ်ား ၿပီးစီး၍ လြတ္လပ္ေရး ရရန္ ေသခ်ာေသာ အေျခအေနသို႕ ေရာက္ေသာ အခါ လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ၏ ဖြဲ႕စည္းပံု အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲၾကမည့္ တိုင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လြတ္ေတာ္ အတြက္ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ႀကီးကို ၁၉၄၇ ခု ဧၿပီလတြင္ ေအာင္ျမင္စြာ က်င္းပ ႏိုင္ခဲ့သည္။ ယင္းသုိ႕ ျမန္မာ့ လြတ္လပ္ေရး ဗိမာန္ႀကီး ၿပီးခါနီး အခ်ိန္ လြတ္လပ္ေသာ ျမန္မာႏိုင္ငံ တည္ေထာင္ေရး အားသြန္ ႀကိဳးပမ္း ေနဆဲတြင္ နယ္ခ်ဲ႕ လက္ပါးေစ ဦးေစာႏွင့္ အေပါင္းပါ တုိ႕၏ ရက္စက္္ ယုတ္မာစြာ လုပ္ႀကံ သတ္ျဖတ္မႈေၾကာင့္ ၁၉၄၇ ခုႏွစ္၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္တြင္ အျခားေသာ လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ တုိင္းျပည္ ေခါင္းေဆာင္ အာဇာနည္ႀကီးမ်ား ႏွင့္အတူ က်ဆုံး ခဲ့ရ ေပသည္။
သခင္ ျမ (၁၈၉၇ - ၁၉၄၇)
သခင္ ျမသည္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္ေသာ ဝန္ႀကီး အဖြဲ႕တြင္ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီး အျဖစ္ တာဝန္ ထမ္းေဆာင္ ခဲ့သည္။
ကြယ္လြန္သူ အမ်ဳိးသား အာဇာနည္ ေခါင္းေဆာင္ႀကီး သခင္ျမသည္ ျပည္ၿမိဳ႕နယ္ ထုံးဘုိ႐ြာ ဇာတိ ျဖစ္သည္။ အဖ ဦးဘုိးခြၽန္ႏွင့္ အမိ ေဒၚသက္လယ္ တုိ႕မွ ၁၈၉၇ ခုႏွစ္ ေအာက္တုိဘာလ ၇ ရက္ေန႕တြင္ ဖြားျမင္သည္။ ငယ္နာမည္ ေမာင္ဘေ႐ႊ ျဖစ္သည္။ ႏွမ မျမေငြ တဦးသာ ႐ွိ၍ ေနာင္အခါ သီလရွင္ ဝတ္သြားၿပီး ေဒၚေခမာဝတီ ျဖစ္လာ ခဲ့သည္။ သာယာဝတီ ေအဘီအမ္ ေက်ာင္းမွ သတၲမတန္း ေအာင္ၿပီး ဆယ္တန္းကုိ ရန္ကုန္ ဘက္ပတစ္ အထက္တန္း ေက်ာင္းမွ ေအာင္သည္။ ၁၉၁၈ ခုႏွစ္တြင္ ရန္ကုန္ ေကာလိပ္ႏွင့္ ကာလတၲား တကၺသုိလ္ တုိ႕မွ အုိင္အက္စ္စီ တန္းကုိ ဓာတုေဗဒ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ ေအာင္သည္။ ၁၉၂ဝ ျပည့္ႏွစ္ တကၠသုိလ္ သပိတ္ေမွာက္ ေကာင္စီတြင္ ဒုတိယ ဥကၠ႒ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ယင္း သပိတ္ေနာက္ ေပၚလာေသာ အမ်ဳိးသား ပညာေရး ေကာင္စီ တြင္လည္း အဖြဲ႕ဝင္ တဦး ျဖစ္႐ုံမက ၾကည့္ျမင္တုိင္ အမ်ဳိးသား အထက္တန္း ေက်ာင္းအုပ္လည္း လုပ္ခဲ့ ဖူးသည္။ ၁၉၂၄ ခုႏွစ္တြင္ ဘီအက္စ္စီတန္းကုိ ဓာတုေဗဒ ဂုဏ္ထူးျဖင့္ အမ်ဳိးသား ေကာလိပ္မွပင္ ေအာင္သည္။ ၁၉၂၆ ခုႏွစ္တြင္ ေဒၚခင္ၫြန္႕ႏွင့္ လက္ထပ္သည္။
၁၉၂၇ ခုႏွစ္တြင္ ဥပေဒ ဝိဇၨာဘြဲ႕ ေအာင္ၿပီးေသာ အခါ သာယာဝတီသုိ႕ ျပန္၍ ေရွ႕ေန အလုပ္ျဖင့္ အသက္ ေမြးသည္။ ၁၉၃ဝ ျပည့္ႏွစ္ ေတာင္သူ လယ္သမား အေရးေတာ္ပုံတြင္ အေရးေတာ္ပုံ သားမ်ား ဘက္မွ ေရွ႕ေန လုိက္ရာမွ ထင္ရွား လာသည္။ ၁၉၃၆ ခုႏွစ္ ေရာက္ေသာ္ တုိ႕ ဗမာ အစည္းအ႐ုံး ဝင္ရာမွ သခင္ ျဖစ္လာၿပီး သခင္ျမဟု ထင္ရွား လာခဲ့သည္။ ထုိ႕ေနာက္ တုိ႕ဗမာ အစည္းအ႐ုံး၏ ကုိယ္ပြား ျဖစ္ေသာ ‘ကုိယ္မင္း ကုိယ္ခ်င္း အဖြဲ႕’ ၏ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာသည္။ ကုိယ္မင္း ကုိယ္ခ်င္း အဖြဲ႕၏ တာဝန္ ေပးခ်က္ အရ သာယာဝတီ ေတာင္ပုိင္းမွ အမတ္ အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္ရာ အေ႐ႊး ခံရ၍ ၉၁ ဌာနေခတ္ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ျဖစ္လာသည္။ ထုိ႕ေၾကာင့္ ဥပေဒျပဳ လႊတ္ေတာ္ အတြက္ ပထမဆုံး အေ႐ြးခံ ရေသာ သခင္ အမတ္ သုံးဦး အနက္ တစ္ဦး အပါအဝင္ ျဖစ္ခဲ့သည္။ ထုိသုိ႕ အမတ္ အျဖစ္ အေ႐ြးခံ ရေသာ္လည္း အဂၤလိပ္ နယ္ခ်ဲ႕ အုပ္စုိးမႈကုိ ဆန္႕က်င္သည့္ အေနျဖင့္ အမတ္လစာ မယူသည့္ သခင္အမတ္တစ္ဦးလည္း ျဖစ္သည္။
ျပည္သူ႕ အေရးေတာ္ပုံပါတီ ဖြဲ႕ေသာ အခါတြင္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ေအာင္ဆန္းက ျပည္ပ ဆက္သြယ္ေရး တာဝန္ ယူၿပီး သခင္ျမက ျပည္တြင္း ေခါင္းေဆာင္ တာဝန္ ယူခဲ့ ရသည္။ ၁၉၄၁ ခုတြင္မူ တုိ႕ဗမာအစည္းအ႐ုံး ဥကၠ႒ အျဖစ္ တင္ေျမႇာက္ ခံရသည္။ ရဲေဘာ္ သုံးက်ိပ္ ဂ်ပန္ ႏုိင္ငံသုိ႕ စစ္ပညာသင္ သြားႏုိင္ေရး အတြက္ စီစဥ္ ေဆာင္႐ြက္ ေပးခဲ့ရသူ တဦးလည္း ျဖစ္သည္။ ေဒါက္တာ ဘေမာ္ ဦးေဆာင္ေသာ ဂ်ပန္ေခတ္ လြတ္လပ္ေရး အစုိးရ အဖြဲ႕တြင္ ဒုတိယဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ျဖစ္သည္။ ဖက္ဆစ္ ေတာ္လွန္ေရး အတြက္ ဖတပလကုိ ဖြဲ႕ေသာ အခါ ျပည္သူ႕ အေရးေတာ္ပုံ ပါတီကုိ ကုိယ္စားျပဳ၍ သခင္ျမလည္း ပါဝင္ ခဲ့သည္။ ၁၉၄၅ ခုႏွစ္တြင္ ျပည္သူ႕ အေရးေတာ္ပုံ ပါတီကုိ ျမန္မာျပည္ ဆုိရွယ္လစ္ ပါတီဟု ျပင္ဆင္ ဖြဲ႕စည္းေသာအခါ သခင္ျမပင္ ဥကၠ႒ ျဖစ္လာသည္။ စစ္ၿပီးစ ဖဆပလ အဖြဲ႕၏ ဗဟုိ အလုပ္အမႈေဆာင္ တဦးလည္း ျဖစ္ခဲ့သည္။ စစ္ၿပီးေခတ္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ဦးစီးေသာ ၾကားျဖတ္ အစုိးရ အဖြဲ႕တြင္ ဘ႑ာေရးႏွင့္ အခြန္ေတာ္ ဌာန ဝန္ႀကီး တာဝန္မ်ား ယူခဲ့ရ သူလည္း ျဖစ္သည္။ ထုိ႕ေနာက္ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ေရးဆြဲေရး ေကာ္မတီ ဥကၠ႒ႏွင့္ တုိင္းျပဳ ျပည္ျပဳ လႊတ္ေတာ္ ယာယီ သဘာပတိ တာဝန္မ်ား အေပး ခံရသည္။ ေအာင္ဆန္း - အက္တလီ စာခ်ဳပ္ ခ်ဳပ္ဆုိရန္ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္း ေခါင္းေဆာင္သည့္ လန္ဒန္သြား ျမန္မာ ကုိယ္စားလွယ္ အဖြဲ႕တြင္လည္း ပါဝင္ ခဲ့သည္။ လယ္သီစား ဥပေဒ ဋီကာ ကုိလည္း ေရးသား ခဲ့ေသးသည္။ ဗုိလ္ခ်ဳပ္ ေအာင္ဆန္းႏွင့္ အျခား ေခါင္းေဆာင္ႀကီးမ်ား ႏွင့္အတူ မသမာ သူတုိ႕ လက္ခ်က္ျဖင့္ ၁၉၄၇ ခု၊ ဇူလုိင္လ ၁၉ ရက္၊ စေနေန႕၊ နံနက္ ၁ဝ နာရီ၊ ၃၇ မိနစ္တြင္ အသက္ ဆုံး႐ႈံး ခဲ့ရ ရွာသည္။
ဆက္လက္ေဖာ္ျပပါမည္..
Ref : http://wikimyanmar.co.cc/
0 comments:
Post a Comment