ဥေရာပသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ မင္းႀကီး အြန္ဒေရ ပီးေဘာ့စ္အီးယူက ျမန္မာကို ေဒၚလာသန္း၂၀၀ ကူညီမည္ျမန္မာႏိုင္ငံကို (၃) ရက္ၾကာအလည္အပတ္ ေရာက္ရွိေနတဲ့ ဥေရာပသမဂၢ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ဆိုင္ရာ မင္းႀကီး အြန္ဒေရ ပီးေဘာ့စ္ဟာ ျမန္မာသမၼတ ဦးသိန္းစိန္နဲ႔ တနလၤာေန႔မွာ ေတြ႕ဆုံခဲ့ပါတယ္။
ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးပြဲအၿပီးမွာ ဥေရာပသမဂၢ ဖြံ႕ ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆိုင္ရာ မင္းႀကီး အြန္ဒေရ ပီးေဘာ့စ္က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ေငြေၾကး အကူအညီေတြ ေပးသြားမယ္လို႔ ေၾကျငာ ခဲ့ပါတယ္။
ဒီေငြေၾကးအကူအညီဟာ ေဒၚလာ သန္း ၂၀၀ တန္ဖိုးရွိၿပီးေတာ့ က်န္းမာေရး၊ပညာေရးနဲ႔ အေျခခံအေဆာက္အအုံတည္ေဆာက္မႈေတြအတြက္ ရည္႐ြယ္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
လာမယ့္ဧၿပီလေ႐ြးေကာက္ပြဲဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမၽွတမႈ ရွိရင္ေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံအေပၚ စီးပြားေရး ပိတ္ဆို႔မႈေတြပိုၿပီး ေလၽွာ႔ေပးႏိုင္တယ္လို႔ သူကဆက္ၿပီးေျပာၾကားသြားပါတယ္။
အီးယူရဲ႕ ကန္႔သတ္ခ်က္ေတြဆက္ရွိေနေသးလို႔ ဒီေငြေတြကို အစိုးရလက္ထဲတိုက္႐ိုက္မေပးဘဲ ကုလသမဂၢတို႔လို ႏိုင္ငံတကာအဖြဲ႕ေတြကေန ေပးမွာျဖစ္ပါတယ္။
ဖြံ႕ၿဖိဳးမႈအတြက္ ေပးတဲ့ရန္ပုံေငြဟာ လူထုဆီတိုက္႐ိုက္ေရာက္ဖို႔ စိန္ေခၚမႈဆိုတာအၿမဲရွိၿပီး အဂတိလိုက္စားမႈေတြဟာ လည္းစိုးရိမ္စရာရွိေနတာေတြေၾကာင့္ မာလင္တို႔ အက္ရွင္အိတ္ တို႔လို ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႕အစည္းေတြကေနတဆင့္ ေပးသြားမယ္လို႔ သိရတဲ့အေၾကာင္း ဘီဘီစီ သတင္းေထာက္ Rachel Harvey က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ေပၚလစီ ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲ စတင္ကုလ သမဂၢက ႀကီးမႉး တဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ဖြံ႕ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး အတြက္ မူဝါဒ ခ်မွတ္ေရးဆိုင္ရာ သုံးရက္တာ ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲကို ေနျပည္ေတာ္မွာ တနလၤာေန႔က စတင္က်င္းပခဲ့ ပါတယ္။
ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲ ကေန မူဝါဒေတြ ခ်မွတ္ ႏိုင္မယ္လို႔ ကုလ သမဂၢ ေမၽွာ္လင့္
ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲ အဖြင့္ေန႔မွာ ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာ ႏိုင္ငံ ဆိုင္ရာ အႀကံေပး အရာရွိ မစၥတာ ဗီေဂ်း နမ္ဘီးယားက တက္ေရာက္ မိန္႔ခြန္း ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အတြင္း ေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ဘန္ကီမြန္းက ျမန္မာ ႏိုင္ငံမွာ အခု ျပဳလုပ္တဲ့ ဖြံ႕ၿဖိဳးေရး မူဝါဒ ေဆြးေႏြးပြဲ ကေန မူဝါဒ အသစ္ေတြ ခ်မွတ္ ႏိုင္မယ္လို႔ ေမၽွာ္လင့္ တယ္လို႔ မစၥတာ မန္ဘီးယားက စတင္ ေျပာတဲ့ အေၾကာင္း အဲဒီ ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲကို တက္ေရာက္ ခဲ့သူ မဂၤလာ ျမန္မာ အဖြဲ႕က ေဒါက္တာ ဖုန္းဝင္းက ေျပာ ပါတယ္။
ခ်မွတ္ ၿပီးတဲ့ မူဝါဒေတြကို လက္ေတြ႕ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္တဲ့ ေနရာ မွာလည္း အခ်က္ သုံးခ်က္ကို တိုက္တြန္း သြား တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
အဲဒါေတြ ကေတာ့ လူေတြ အမ်ားစု ပါဝင္မႈကို အေၾကာင္းျပဳၿပီး အင္အား ရယူဖို႔၊ အခ်င္းခ်င္း ပူးေပါင္ ေဆာင္႐ြက္ၿပီး အင္အား ရွိေအာင္လုပ္ၾကဖို႔နဲ႔ အခ်င္းခ်င္း ညီညီ ၫြတ္ၫြတ္ အင္အား တည္ေထာင္ဖို႔ စတာေတြ ျဖစ္ၿပီး ဒီ အေျခခံ အခ်က္သုံးခ်က္ကို တည္ေဆာက္ ႏိုင္မယ္ ဆိုရင္ မျဖစ္ႏိုင္ဘူးလို႔ ယူဆ ထားတာေတြ ကိုေတာင္ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ လိမ့္မယ္လို႔ ေျပာသြားေၾကာင္း ေဒါက္တာ ဖုန္းဝင္းက ေျပာပါတယ္။
ႏွီးေႏွာ ဖလွယ္ပြဲ ကို ျမန္မာ အစိုးရ ဘက္က ဒုတိယ သမၼတ ေဒါက္တာ စိုင္းေမာက္ခမ္း၊ စက္မႈ ဝန္ႀကီး၊ က်န္းမာေရး ဝန္ႀကီး၊ ပညာေရး ဝန္ႀကီး စတဲ့ ဝန္ႀကီးေတြ အပါအဝင္ ဝန္ႀကီး ဌာန အသီးသီးက ဝန္ႀကီး ေတြ တက္ေရာက္ ခဲ့သလို ကုလသမဂၢ ဘက္ကေတာ့ မစၥတာ ဗီေဂ်း နမ္ဘီးယား အျပင္ UNDP လက္ေထာက္ အတြင္းေရးမႉးခ်ဳပ္ မစၥတာ ေဂ်ေအ ခ်ီဘား၊ ႏိုဘယ္ ဆုရွင္ စီးပြားေရး ပါေမာကၡ ဂ်ိဳးဇက္ဖ္ စတစ္ ဂလစ္ရွ္နဲ႔ ျပည္တြင္း ျပည္ပက ပညာရွင္ေတြ တက္ေရာက္ ခဲ့ၾက ပါတယ္။
လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ဥကၠဌ ဦးဝင္းမရျမန္မာလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ထိုင္းေရာက္ထိုင္းႏိုင္ငံကို ေရာက္ရွိေနတဲ့ ျမန္မာလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌ ဦးဝင္းမရနဲ႔ အဖြဲ႕ဝင္ ဦးၫြန္႔ေဆြတို႔ ဟာ ေဖေဖၚဝါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔က ထိုင္းလူ႕အခြင့္အေရးေဆာင္႐ြက္ခ်က္ေတြကို ေလ့လာဖို႔ အာဆီယံ လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္မွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ အဖြဲ႕ဝင္ျဖစ္ေရး ေဆြးေႏြးဖို႔ ထိုင္းလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ကို လာေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။
ထိုင္းလူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ရဲ႕ ဖြဲ႕စည္းပုံ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈ တိုင္တန္းစာေတြကို လက္ခံပုံ၊ နဲ႔ လုပ္ငန္းေကာ္မီတီက ဘယ္လိုစစ္ေဆးသလဲဆိုတာေတြကို ေမးျမန္းေလ့လာခဲ့ၾကတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ထိုင္းႏိုင္ငံေရာက္ျမန္မာေ႐ြ႕ေျပာင္းအလုပ္သမားအေရးေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ႏွစ္ႏိုင္ငံ ပူးေပါင္းေဆာင္႐ြက္မႈေတြရွိေနၿပီး လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ အႀကံျပဳခ်င္တာကို အႀကံျပဳတင္ျပေပးႏိုင္တယ္လို႔ ျမန္မာ လူ႕အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ ဥကၠဌက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။
၂၀၁၁ခု ဒီဇင္ဘာ ၃၁ ရက္ေန႔အထိ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္းမွာ လူ႕အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖါက္မႈဆိုင္ရာ တိုင္တန္းစာ တေထာင္ေက်ာ္ လက္ခံရရွိခဲ့ၿပီး အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ ေျမယာသိမ္းယူမႈ၊ တရားသူႀကီးတခ်ိဳ႕ရဲ႕မသမာမႈ၊ ခ႐ိုင္နဲ႔ ၿမိဳ႕နယ္အာဏာပိုင္တခ်ိဳ႕ရဲ႕ ေဖါက္ျပန္မႈေတြကို တိုင္းတန္းထားတာျဖစ္တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
အဲဒီထဲက တိုင္တန္းစာ ၃၀ေက်ာ္ကို ေျဖရွင္းေပးႏိုင္ခဲ့တယ္လို႔ ဦးဝင္းမရက ဘိဘီစီကို ေျပာခဲ့ပါတယ္။
ဂရိေခၽြတာေရးအစီအစဥ္ေၾကာင့္ ရွယ္ယာေဈးတက္ဂရိရဲ႕ ေခၽြတာေရးအစီအစဥ္သစ္ဟာ ရွယ္ယာေဈးကြက္ကို အႀကိဳးသက္ေရာက္
ဂရိအစိုးရရဲ႕ ေနာက္ဆုံးအတည္ျပဳလိုက္တဲ့ တင္းက်ပ္တဲ့ ၿခိဳးၿခဳံ ေခၽြတာေရး အစီအစဥ္ ေတြဟာ တနလၤာေန႔ အစုရွယ္ယာ ေဈးကြက္မွာ အေပါင္းလကၡဏာေဆာင္တဲ့ တုံျပန္မႈေတြျဖစ္လာေစပါတယ္။
တိုက်ိဳနဲ႔ ေဟာင္ေကာင္ရွယ္ယာေဈးကြက္မွာ ေတာ့ ဝ.၅ ရာခိုင္ႏႈံး တက္လာၿပီးေဈးပိတ္ သြားပါတယ္။
ဥေရာပ အေစာပိုင္းကုန္သြယ္မႈရဲ႕ ဘဏ္လုပ္ငန္း ဆိုင္ရာ ရွယ္ယာ ေဈးကြက္ေတြမွာလည္း နလံထူႏိုင္မႈေတြရွိလာပါၿပီ။
တနဂၤေႏြေန႔က ဂရိပါလီမန္အမတ္ သုံးပုံ ႏွစ္ပုံ က ဒီေခၽြတာေရးအစီအစဥ္ေတြကို မဲေပး အတည္ျပဳ ခဲ့ပါတယ္။
ဒီအစီအစဥ္ေတြကိုလုပ္ရင္ ယူ႐ို ၁၃၀ ဘီလီယံ ေထာက္ပံ့ကူညီမယ္လို႔ ယူ႐ိုဇုန္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကး ရန္ပုံေငြ အဖြဲ႕ေတြက ေတာင္းဆိုေနခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဒုတိယအႀကိမ္ေျမာက္ ဂရိႏိုင္ငံက အေကာင္အထည္ေဖာ္တဲ့ ဒီေခၽြတာေရးအစီအစဥ္ကို ဥေရာပႏိုင္ငံေတြ အထူးသျဖင့္ ဂ်ာမနီႏိုင္ငံက အားေပးႀကိဳဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ လစာေငြေလ်ာ့ခ်မႈ၊ အလုပ္နဲ႔ပင္စင္ ေလ်ာ့ခ်မႈ ကိုျဖစ္ေစတဲ့ ဒီေခၽြတာေရးအစီအစဥ္ ကို မေက်နပ္ၾကတဲ့ အတြက္ ဂရိႏိုင္ငံသားေတြကေတာ့ အၾကမ္းဖတ္ ဆႏၵျပမႈေတြ ျပဳလုပ္ေနပါတယ္။
မေလးရွားမွာ ျမန္မာတခ်ိဳ႕ ဖမ္းဆီးခံရမေလးရွားမွာ တရားမဝင္ အလုပ္လုပ္ကိုင္ ေနတဲ့ ႏိုင္ငံျခားသား အလုပ္ သမားေတြကို ဖမ္းဆီး ေနရာမွာ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသားေတြ အေတာ္ မ်ားမ်ား လည္း ဖမ္းဆီး ခံခဲ့ရ ပါတယ္။
စေနေန႔ ကစၿပီး ကြာလာလမ္ပူ ၿမိဳ႕ထဲမွာ မေလးရွား ရဲေတြက ကားေတြနဲ႔ ပိတ္ဆို႔ ၿပီးဖမ္းေနတဲ့ အတြက္ တျခား ႏိုင္ငံျခားသား အလုပ္သမား ေတြနဲ႔ အတူ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသား မ်ားလည္း အမ်ားအျပား ဖမ္းဆီး ခံခဲ့ရ ပါတယ္။
မ်က္ျမင္ ျမန္မာ တဦးကေတာ့ ရထားဂိတ္ နားမွာ ရဲေတြ အမ်ားႀကီးက ဖမ္းေနၾက တာျဖစ္ၿပီး ျမန္မာ ၃၀၀ ကေန ၄၀၀ ေလာက္ ေတြ႕ခဲ့ ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ အခုလို ဖမ္းေနတာကလဲ စီမံခ်က္ အရ တရားမဝင္ အလုပ္လုပ္ ေနတဲ့ သူေတြကို ဖမ္းတာ ျဖစ္တယ္လို႔ သူက ေျပာပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လဲ ဖမ္းတဲ့ ေနရာမွာ ယူအဲန္ ကဒ္ ကိုင္ထား သူေတြရာ၊ အလုပ္သမား လက္မွတ္ ရွိတဲ့ လူေတြေရာကို သိမ္းက်ဳံး ဖမ္းဆီးၿပီး ရဲစခန္း ေရာက္မွ တရားဝင္ ကဒ္ ကိုင္ေဆာင္ ထားသူေတြကို ျပန္လႊတ္ ေပးတယ္လို႔ လဲ ဆိုပါတယ္။
အခု လို ရဲေတြက စားေသာက္ဆိုင္ ေတြနဲ႔ စက္႐ုံေတြကို ဝင္စီးၿပီး ဖမ္းေနၾကတဲ့ အတြက္ ျမန္မာေတြ အလုပ္ မလုပ္ရဲၾက၊ အျပင္မထြက္ ရဲၾကျဖစ္ေနၾက တယ္လို႔လဲ အဲဒီက ျမန္မာ အလုပ္သမား ေတြရဲ႕ အေျခအေနကို ေျပာျပသြား ပါတယ္။
တရားဝင္ လက္မွတ္ မရွိတဲ့ အတြက္ ဖမ္းဆီးခံ ခဲ့ရတဲ့ ျမန္မာ ႏိုင္ငံသား ေတြကိုေတာ့ ရဲစခန္းကို ပို႔ၿပီး ရဲစခန္းကေန ျမန္မာ ႏိုင္ငံကို ျပန္ပို႔ မွာ ျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္။
ဆီးရီးယားမွာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး တပ္ဖြဲ႕ခ်ဖို႔ အဆိုျပဳဆီးရီးယား အစိုးရက ၿမိဳ႕ေတြထဲမွာ တင့္ကားနဲ႔ လက္နက္ႀကီး တပ္ဖြဲ႕ေတြ ေစလႊတ္ထား
ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံက အၾကမ္းဖက္ မႈေတြ ရပ္ဆိုင္း သြားဖို႔ အတြက္ ကုလ သမဂၢ ပါဝင္တဲ့ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိမ္းသိမ္းေရး အဖြဲ႕ေတြ ေစလႊတ္ဖို႔ အာရပ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ က တိုက္တြန္း လိုက္ပါတယ္။
အဲဒီ ေၾကညာခ်က္ ထဲမွာ ပါဝင္တဲ့ အခ်က္ ေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး အစည္းေဝး ထဲမွာ ဘယ္ေလာက္ သေဘာထား ကြဲလြဲ မႈေတြ ရွိတယ္ ဆိုတာကို မသိရေသး ေပမယ့္ အခုခ်ိန္မွာ အေရးႀကီး တာက အဲဒီ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ ကို တကယ္ လက္ေတြ႕ အေကာင္ အထည္ ေဖာ္ႏိုင္ မွာလား ဆိုတဲ့ အခ်က္ပါ။
ဒီေၾက ညာခ်က္ ထဲမွာ ဆီးရီးယား အတိုက္အခံ ေတြနဲ႔ ဆက္သြယ္ေရး လမ္းေၾကာင္း ဖြင့္ၿပီး ေငြေရး ေၾကးေရး အရ အကူ အညီ ေပးဖို႔ တိုက္တြန္းခ်က္ လည္း ပါဝင္ ပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ အပစ္အခတ္ ရပ္စဲေရး ကို ေစာင့္ၾကည့္ ထိမ္းသိမ္း ဖို႔ အတြက္ ကုလ သမဂၢရဲ႕ ဆုံးျဖတ္ခ်က္ နဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ထိမ္းသိမ္းမယ့္ တပ္ဖြဲ႕ ကို ခ်ထား ဖို႔လည္း တိုက္တြန္း ထားပါတယ္။
ဘယ္လို တပ္ဖြဲ႕မ်ိဳး ဆိုတာ ကိုေတာ့ တိတိက်က် ေဖာ္ျပ မထား ပါဘူး။ အာရပ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အဖြဲ႕ဝင္ ေတြ ၾကားမွာ သေဘာ မတူညီ မႈေတြ ရွိေနလို႔ မေဖာ္ျပ တာလည္း ျဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အာရပ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ အဖြဲ႕ဝင္ ႏိုင္ငံေတြ ကိုယ္တိုင္က ဆီးရီးယား မွာ အဲဒီလို တပ္ဖြဲ႕ ခ်ထားဖို႔ ေျပာ ေနတာကို ၾကည့္ရင္ သမၼတ အာဆတ္ ဟာ ဘယ္ေလာက္ အထီးက်န္ ျဖစ္ေန သလဲ ဆိုတာကို ျမင္ႏိုင္ ပါတယ္။
ဒီ ေၾကညာခ်က္ ထဲမွာ ဆီးရီးယား ျပည္သူ ေတြကို ကာကြယ္ ေစာင့္ေရွာက္ ဖို႔ အတြက္ ဆီးရီယား အစိုးရ မွာ တာဝန္ ရွိတယ္လို႔ ေဖာ္ျပ ထားၿပီး အစိုးရ တပ္ဖြဲ႕ ေတြကို ၿမိဳ႕ေတြ ေပၚက ေန ဆုတ္ခြာ ေပးဖို႔ လည္း ေတာင္းဆို ထားပါတယ္။
ဒါ့အျပင္ ဆီးရီးယား အစိုးရ နဲ႔ သံတမန္ အဆက္အသြယ္ ေတြျဖတ္ၿပီး အေရးယူ ပိတ္ဆို႔မႈ ေတြ တိုးျမႇင့္ ေဆာင္႐ြက္ ၾကဖို႔ ကိုပါ တိုက္တြန္း ထားပါတယ္။
မၾကာ ေသးခင္ ကဘဲ အာရပ္ အဖြဲ႕ခ်ဳပ္ ရဲ႕ အစီအစဥ္ နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ လုံၿခဳံေရး ေကာင္စီမွာ မဲခြဲ ခဲ့စဥ္က ႐ုရွနဲ႔ တ႐ုတ္ ႏွစ္ႏိုင္ငံ က ဗီတို အာဏာနဲ႔ ပယ္ ခ် ခဲ့တဲ့ ၾကားမွာဘဲ၊ ဆီးရီးယား ႏိုင္ငံ အေရးဟာ လုံၿခဳံေရး ေကာင္စီကို ေနာက္တႀကိမ္ ေရာက္လာ ႏိုင္တဲ့ အလားအလာ ရွိေန ပါတယ္။
အဲဒီလို ေနာက္တႀကိမ္ ေရာက္လာတဲ့ အခါ က်ရင္ ႐ုရွ အေနနဲ႔ သူ႕ရဲ႕ မိတ္ေဆြ ေဟာင္း လည္းျဖစ္ ကုန္သြယ္ဖက္ လည္း ျဖစ္တဲ့ အာဆတ္ အစိုးရ ကို သံတမန္ လက္နက္နဲ႔ ဆက္ၿပီး ကာကြယ္ ေနမွာလား ဆိုတာ ေနာက္တႀကိမ္ ေမးခြန္း ထုတ္စရာ ျဖစ္လာလိမ့္မယ္လို႔ ကိုင္႐ို ၿမိဳ႕မွာရွိတဲ့ ဘီဘီစီသတင္းေထာက္ က ဆိုပါတယ္။
အီရတ္က အဲလ္ခိုင္းဒါး တခ်ိဳ႕ ဆီးရီးယားကိုေ႐ႊ႕အီရတ္ ႏိုင္ငံ ထဲမွာ ရွိတဲ့ အဲလ္ခိုင္းဒါး နဲ႔ တျခားလက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ေတြ ဟာ သူတို႔ရဲ႕ လႈပ္ရွားမႈတခ်ိဳ႕ကို အီရတ္ကေန ဆီးရီးယား ဘက္ကို ေ႐ႊ႕ေျပာင္း သြားခဲ့ၾကၿပီ ျဖစ္တယ္ လို႔အီရတ္ အစိုးရ အရာရွိတဦးက ဘီဘီစီကို ေျပာပါတယ္။
အီရတ္ ဒုတိယ ျပည္ထဲေရး ဝန္ႀကီး အဒ္ဒန္ အဲလ္ အာဆာဒီက အဲလ္ ခိုင္းဒါးက သူ႕ရဲ႕ ေနာက္လိုက္ ေတြကို အီရတ္ထဲကေန ဆီးရီးယား အပါအဝင္ တျခား ႏိုင္ငံေတြကိုေ႐ႊ႕ဖို႔ ၫႊန္ၾကားခဲ့တဲ့ ေနာက္မွာ အီရတ္ ႏိုင္ငံ အတြင္းမွာလဲ တိုက္ခိုက္ ခံရမႈေတြ လဲ က်ဆင္းလာတာ ေတြ႕ရတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး အီရတ္ရဲ႕ အေနာက္ဘက္ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံရဲ႕ အေျခအေနဟာလဲ မတည္ၿငိမ္ဘဲ အခ်ိန္မေ႐ြး တခုခု ထျဖစ္ ႏိုင္တယ္လို႔ လဲ ေျပာပါတယ္။
အေစာပိုင္းတုန္းကေတာ့ အဲလ္ ခိုင္းဒါး ရဲ႕ ေခါင္းေဆာင္ အိုင္မန္ အဲလ္ ဇဝါဟာရီ က ဆီးရီးယား အုံႂကြမႈကို ေထာက္ခံေၾကာင္း ေျပာသြား ခဲ့ပါတယ္။
ဂရိမွာ ၿခိဳးၿခံေရး အစီအမံကို အတည္ျပဳဂရိ ႏိုင္ငံ မွာေတာ့ အစိုးရရဲ႕ အျငင္းပြား ဖြယ္ရာ ၿခိဳးၿခံ ေခၽြတာေရး အစီအမံသစ္ ေတြကို ပါလီမန္က အတည္ျပဳေပး လိုက္ၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒါကေတာ့ ယူ႐ိုဇုန္နဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ ေငြေၾကး ရန္ပုံေငြ အဖြဲ႕ေတြ ယူ႐ို ၁၃၀ ဘီလီယံ ကူေငြ ေတြေပးဖို႔ အတြက္ ေတာင္းဆိုထားခ်က္ေတြ အတိုင္း လုပ္ခဲ့ၾက တာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီ ၿခိဳးၿခံ ေခၽြတာ ေရး အစီအမံ သစ္ေတြနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ မဲခြဲ ဆုံးျဖတ္ဖို႔ ပါလီမန္ အတြင္းမွာ အမတ္ေတြ အၾကား ေဆြးေႏြး ေနၾကစဥ္ မွာပဲ ပါလီမန္ အျပင္ဘက္ မွာလဲ ဆႏၵျပသူ ေတြနဲ႔ ရဲေတြ အၾကား တိုက္ခိုက္ မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ ၾကပါတယ္။ ရဲေတြ ဘက္က မ်က္ရည္ယို ဗုံးေတြ သုံးခဲ့သလို ဆႏၵျပသူ ေတြဘက္ကလဲ ခဲေတြ၊ ဓာတ္ဆီဗုံးေတြ၊ မီးက်ည္ေတြနဲ႔ ျပန္ပစ္ခဲ့ ၾကပါတယ္။ လူတခ်ိဳ႕ ထိခိုက္ ဒဏ္ရာေတြ ရရွိခဲ့ သလို အေဆာက္အအုံ တခ်ိဳ႕လဲ မီးတင္႐ႈိ႕ ခံခဲ့ရပါတယ္။ ဒီတခါ တိုက္ခိုက္မႈေတြက ေတာ့ ၂၀၀၈ ခုႏွစ္ ကစၿပီး အဆိုးဝါးဆုံး လဲ ျဖစ္ ပါတယ္။
ဂရိ ႏိုင္ငံရဲ႕ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ လူးကပ္စ္ ပါပါ ဒမ္းမို႔စ္က ေတာ့ အားလုံး ထိန္းထိန္းသိမ္းသိမ္း ရွိၾကဖို႔ တိုက္တြန္း ထားၿပီး ဒီလို တိုက္ခိုက္မႈမ်ိဳး ေတြဟာ ဒီမိုကေရစီ မဆန္ဘူး လို႔ဆိုလိုက္ ပါတယ္။
ေဆ့ဖ္ အဲလ္ အစၥလာမ္ ကဒါဖီေဆ့ဖ္ ကဒါဖီကို အက်ဥ္းေထာင္ ေျပာင္းမယ္လစ္ဗ်ား ႏိုင္ငံမွာေတာ့ ဗိုလ္မႉးႀကီး ကဒါဖီရဲ႕ သား ေဆ့ဖ္ အဲလ္ အစၥလာမ္ကို လာမဲ့ ၂ လ အတြင္းမွာ ႐ုံးတင္စစ္ေဆး မႈေတြလုပ္ဖို႔ အတြက္ ထရစ္ပိုလီ ၿမိဳ႕ထဲက အက်ဥ္းေထာင္ တခုကို ေ႐ြ႕ေျပာင္း ထားရွိ သြားမယ္လို႔ ၾကားျဖတ္အစိုးရ အာဏာပိုင္ ေတြက ဆိုပါတယ္။
အမ်ိဳးသား အသြင္ေျပာင္း ေကာင္စီရဲ႕ အႀကီးအကဲ မူစတာဖာ အဗၺဒူလ္ ဂ်ာလီ က ေဆ့ဖ္ အဲလ္ အစၥလာမ္ကို ဖမ္းမိခဲ့ၿပီး ေနာက္ ၃ လ အၾကာက စၿပီး စစ္ေဆး မႈေတြ လုပ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
သူ႕ကို တခ်ိန္က ဖခင္ ျဖစ္သူရဲ႕ အ႐ိုက္အရာကို ဆက္ခံမယ့္သူလို႔ ႐ႈျမင္ထား ခဲ့ၾကတာလဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လဲ ဇင္တန္ၿမိဳ႕မွာ ဘက္ဒိုအင္ လူမ်ိဳး အေယာင္ေဆာင္ၿပီး ႐ုပ္ဖ်က္ ထားခဲ့တဲ့ သူ႕ကို ေဒသတြင္း လက္နက္ကိုင္ အဖြဲ႕ေတြက ဖမ္းမိခဲ့ၿပီး ထဲက အခုလို ထိန္းသိမ္း ခံေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္။
တကယ္လို႔ သူ႕မွာ အပစ္ရွိတယ္လို႔ စစ္ေဆး ေတြ႕ရွိခဲ့ရင္ေတာ့ ေသဒဏ္ အပစ္ေပး ခံရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ မစၥတာ အဗၺဒူလ္ ဂ်ာလီကေတာ့ တရားမၽွတစြာ စီရင္ဆုံးျဖတ္ သြားမယ္လို႔ ဆိုထား ပါတယ္။
ေရနံပိုက္လိုင္းတေလၽွာက္ လမ္းသြားေနတဲ့ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားအမ်ိဳးသမီးတဦးႏိုင္ဂ်ီးရီးယား ဆင္းရဲမႈႏႈန္း ျမင့္တက္ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ စီးပြားေရးဟာ အေတာ္ေကာင္းမြန္လာေပမယ့္ အခု ေနာက္ဆုံးထြက္လာတဲ့ စာရင္းဇယားေတြ အရေတာ့ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေတြဟာ ျမင့္တက္ ေနပါတယ္။
ႏိုင္ငံသားသန္းေပါင္း ၁၀၀ နီးပါးဟာ တေန႔ လုပ္စာ ၁ ေဒၚလာထက္ နည္းတဲ့ဝင္ေငြနဲ႔ ရွင္သန္ေနရတယ္လို႔ သိရပါတယ္။
၂၀၀၄ တုန္းက အေျခခံစားဝတ္ေနေရးအတြက္ တတ္ႏိုင္သူ ေတြ ၅၅ ရာခိုင္ႏႈန္းပဲရွိခဲ့ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ၂၀၁၀ မွာေတာ့ ၆၁ ရာခိုင္ႏႈန္းအတိ ျမင့္တက္လာတယ္လို႔ ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံရဲ႕ အမ်ိဳးသားစာရင္းဌာနက ေျပာပါတယ္။
ႏိုင္ဂ်ီးရီးယားႏိုင္ငံဟာ အာဖရိကရဲ႕ အႀကီးဆုံးေရနံတင္ပို႔တဲ့ႏိုင္ငံျဖစ္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ လူေနမႈအဆင့္အတန္း ကြာဟာမႈေတြဆက္ၿပီး ႀကီးမားေနရင္ေတာ့ ဒီဆင္းရဲ မြဲေတမႈဟာ ပိုၿပီးဆိုး႐ြားဖို႔ပဲ ရွိတယ္လို႔ ေလ့လာသုံးသပ္သူေတြက ေျပာပါတယ္။
ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္အေပၚ အီးယူတံု႔ျပန္မည္
By မသင္းသီရိ
ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာ လုပ္မယ့္ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ လြတ္လပ္မွ်တမႈနဲ႔ ရလဒ္ကို ၾကည့္ကာ ျမန္မာျပည္အတြက္ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ ပိုၿပီး တိုးျမင့္ လုပ္ေဆာင္ေပးသြားမယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံကုိ ေရာက္ေနတဲ့ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Andris Piebalgs က ေျပာသလို အစိုးရအေနနဲ႔ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြကို တရားမွ်တစြာ က်င္းပႏိုင္ဖို႔ကိုလည္း စီစဥ္ထားတဲ့အေၾကာင္း ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရြမန္းက ေျပာပါတယ္။ ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ သူတို႔ ႏွစ္ဦးေတြ႔ဆံုအၿပီး သတင္းေထာက္ေတြကို အခုလို ေျပာလိုက္တာလည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို မသင္းသီရိက တင္ျပထားပါတယ္။
ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၂ ရက္ေန႔က ျမန္မာႏုိင္ငံကို ေရာက္လာတဲ့ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Andris Piebalgs ဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာ ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းနဲ႔ ဒီကေန႔ မနက္က ေတြ႔ဆံုပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ သတင္းေထာက္ေတြကို သူတို႔ႏွစ္ဦး ေတြ႔ဆံုၿပီး သူတို႔ ေဆြးေႏြးၾကတဲ့ ျမန္မာ့အေရး အေျခအေနေတြကို ရွင္းျပရာမွာေတာ့ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔မွာလုပ္မယ့္ ၾကားျဖတ္ ေရြးေကာက္ပြဲေတြဟာ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တဖို႔အတြက္ အီးယူက တိုက္တြန္းတယ္ဆိုတာ အပါအ၀င္ တုိင္းရင္းသား ေဒသတြင္းက ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေတြနဲ႔ ေျပာင္းလဲမႈေတြနဲ႔အတူ တိုးတက္မႈရွိလာတဲ့ ျမန္မာ့အေရး အေျခအေနေတြေၾကာင့္ အီးယူက ပိတ္ဆို႔မႈေတြကို ေလွ်ာ့ခ်ေပးထားတယ္ ဆိုတဲ့အေၾကာင္းေတြကို မစၥတာ Andris Piedalgs က ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ သတင္းေထာက္ေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုပြဲကို ကိုယ္တိုင္ သတင္းသြားယူခဲ့တဲ့ ျပည္တြင္း သတင္းေထာက္တစ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
“ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲ ရလဒ္ကို ေစာင့္ၾကည့္ခ်င္တယ္ေပါ့ေနာ္။ အဲဒီလို ေစာင့္ၾကည့္ၿပီးေတာ့ ေကာင္းတာနဲ႔အမွ် ျမန္မာျပည္အတြက္ ေကာင္းတဲ့ အေျပာင္းအလဲႀကီးေတြ ျဖစ္လာမယ္လို႔ သူက ေျပာတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ေလာေလာဆယ္မွာလည္း အီးယူ အဖြဲ႔၀င္ႏုိင္ငံေတြက ပိတ္ဆို႔မႈတခ်ိဳ႕ကို ေလွ်ာ့ခ်ဖို႔အတြက္ သူတို႔ စီစဥ္ေနၿပီလို႔ ေျပာပါတယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ယူ႐ိုသန္း ၁၅၀ ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကူညီမယ္ဆိုတာလည္း ေျပာပါတယ္။ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးအတြက္ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ရထားတာကို သူတုိ႔ အီးယူအေနနဲ႔ ၀မ္းေျမာက္၀မ္းသာ ရွိတဲ့အေၾကာင္း က်န္ေနတဲ့ ကခ်င္တို႔လို ပဋိပကၡမႈေတြကိုလည္း အကုန္လံုး ၿငိမ္းခ်မ္းေအာင္ ဆက္လုပ္သြားဖို႔ တိုက္တြန္းေၾကာင္း ေျပာပါတယ္။”
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠ႒ သူရဦးေရႊမန္းကလည္း ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ တရားမွ်တမႈ ရွိေစဖို႔အတြက္ အစိုးရက စီစဥ္ထားတဲ့အေၾကာင္းေတြကိုလည္း ျပန္ၿပီးေတာ့ ရွင္းျပခဲ့တယ္လို႔ သတင္းေထာက္က ေျပာပါတယ္။
“က်ေနာ္တုိ႔ လာမယ့္ ၾကားျဖတ္ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီးေတာ့ သူ ကတိေပးတာပါ။ လြတ္လပ္ၿပီး တရားမွ်တတဲ့ ေရြးေကာက္ပြဲျဖစ္ေအာင္ သူ ျဖစ္ေအာင္ လုပ္ပါ့မယ္လို႔ ကတိေပးတာရယ္၊ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ဒီမိုကေရစီ ႏုိင္ငံေတာ္ကို မျဖစ္ျဖစ္ေအာင္ သူ လုပ္သြားမယ္ဆုိတာရယ္၊ အဲဒီလိုလုပ္ဖို႔အတြက္ လိုအပ္တဲ့ အကူအညီေတြကို အီးယူဘက္ကလည္း ကူညီဖို႔ဆိုတာရယ္၊ ေနာက္ ဥေရာပပါလီမန္ အေနနဲ႔ အျပန္အလွန္ ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ေလ့လာခြင့္၊ အျပန္အလွန္ အႀကံဉာဏ္ေတာင္းခြင့္၊ လိုအပ္တာေတြကို ကူညီခြင့္ ကမ္းလွမ္းတာရယ္။ အီးယူဘက္ကလည္း အဲဒီလို ကမ္းလွမ္းပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ က်န္ေနေသးတဲ့ ႏိုင္ငံေရး အက်ဥ္းသားေတြ လႊတ္ေပးေရးနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ သူတို႔ႏွစ္ဦး ရွင္းျပတာကေတာ့ -
“သူတို႔ေျပာတာက အတိုက္အခံ ပါတီေတြက ေတာင္းဆိုထားတဲ့ အက်ဥ္းသားတခ်ိဳ႕ က်န္ေသးတယ္ ဆိုတဲ့ ကိစၥနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ဦးေရႊမန္းကို ေမးတယ္။ ဦးေရႊမန္းကေတာ့ ေျပာတယ္ေလ။ သူတို႔ NLD ပါတီက တင္ထားတဲ့ စာရင္းအတိုင္းပဲ အားလံုးကို လႊတ္ေပးထားပါၿပီတဲ့။ တကယ္လို႔ က်န္ေနေသးတယ္ဆိုရင္ ထပ္ တင္ေပါ့ေနာ္။ ထပ္တင္ရင္ သူတို႔ သက္ဆိုင္ရာ အဖြဲ႔အစည္းေတြနဲ႔ ညႇိႏိႈင္းၿပီးေတာ့ လႊတ္ေပးဖြယ္ရာ၊ “လႊတ္ေပးဖြယ္ရာ” လို႔ သူ သံုးတယ္။ လႊတ္ေပးဖြယ္ရာ ရွိတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။”
ျပည္တြင္း သတင္းေထာက္တစ္ဦး ေျပာျပခဲ့တာပါ။ ဒီပြဲမွာ သူတို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတဲ့ အေၾကာင္းအရာ ေတြကိုသာ ရွင္းျပတာ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ သတင္းေထာက္ေတြဘက္က ေမးခြန္းေတာ့ ေမးခြင့္မရဘူးလို႔ ေျပာပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ပိုင္း အီးယူအဖြဲ႔ဟာ ေနျပည္ေတာ္က MICC မွာ ဆင္းရဲမြဲေတမႈ ေလွ်ာ့ခ်ေရး ေဆြးေႏြးပြဲတစ္ခုကို ျမန္မာႏိုင္ငံက စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြ ေဆြးေႏြးေနပါတယ္။ မေန႔ကဆိုရင္ မစၥတာ Piedalgs ဟာ သတင္းေထာက္ေတြကို အီးယူ ဥေရာပ သမဂၢက ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ ကူညီေပးေနတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရးဆိုင္ရာကိစၥေတြကို တိုးျမႇင့္မယ့္အေၾကာင္းကိုလည္း အခုလို ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။
“ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ေတြက ေအာင္ျမင္ႏိုင္တယ္လို႔ လူတိုင္းက ယံုၾကည္ထားပါတယ္။ အေၾကာင္းက ျမန္မာႏိုင္ငံသားေတြ အေနနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ၊ လူ႔အခြင့္အေရး နဲ႔ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈကို လုိလားၾကလို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ တခ်ိန္တည္းမွာပဲ ကုလသမဂၢ အဖြဲ႔အစည္း အေနနဲ႔လည္း ဒီ ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး အစီအစဥ္ေတြကို လက္ရွိစြမ္းအားနဲ႔ စတင္ လုပ္ေဆာင္ဖို႔ အဆင္သင့္ ရွိၾကပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ ပညာေရး၊ က်န္းမာေရးနဲ႔ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းဆိုင္ရာ က႑သံုးရပ္နဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ေဆြးေႏြးတဲ့အပိုင္းကိုလည္း ရွင္းျပသြားပါတယ္။
“အခုထိ က်ေနာ္တို႔ ေဆြးေႏြးခဲ့တာ က႑ သံုးရပ္ရွိပါတယ္။ တစ္ခုက အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းနဲ႔ လယ္ယာ စိုက္ပ်ိဳးေရးပါ။ အထူးသျဖင့္ သိပ္ကို ဆင္းရဲၾကတဲ့ ေက်းလက္ေဒသေတြ အတြက္ပါ။ ဒါ့အျပင္ ပညာသင္ၾကားခြင့္ လက္လွမ္းမွီဖို႔နဲ႔ က်န္းမာေရး ျဖစ္ပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ငွက္ဖ်ား၊ အဆုပ္နာေရာဂါ၊ အိပ္ခ်္အုိင္ဗီ ေရာဂါေတြ တိုက္ဖ်က္ဖို႔ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီအစီအစဥ္ေတြကို တိုးခ်ဲ႕ေပးျခင္းအားျဖင့္ လူ သန္းေပါင္းမ်ားစြာ အတြက္ အေထာက္အကူ ျဖစ္ေစမွာျဖစ္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနတဲ့ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာမင္းႀကီး Andris Piebalgs ဟာ မေန႔က ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူး အႀကံေပးပုဂၢိဳလ္ မစၥတာ ဗီေဂ်းနမ္ဘီယား နဲ႔အတူ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ကုလသမဂၢ တာ၀န္ရွိသူေတြအျပင္ ႏုိင္ငံတကာ NGO ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုပါတယ္။ မနက္ျဖန္ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၄ ရက္ေန႔မွာေတာ့ ရန္ကုန္မွာ ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုဖို႔ စီစဥ္ထားပါတယ္။
တရုတ္ဒုသမၼတ အေမရိကန္ေရာက္
By Khin Myo Thet
China’s Vice President Xi Jinpingတရုတ္ ဒုသမၼတ ရွီက်င္းပင္ (Xi Jinping) ဟာ အေမရိကန္ ႏို္င္ငံကို ေလးရက္ၾကာခရီး လာေရာက္ေနပါတယ္။ သူဟာ အေမရိကန္ သမၼတအိမ္ျဖဴကိုလည္း သြားေရာက္ဖို႔ ရွိပါတယ္။
ဒီႏွစ္ကုန္ေလာက္မွာ တရုတ္ကြန္ျမဴနစ္ပါတီရဲံ အႀကီးအကဲ ျဖစ္လာမယ္လို႔ ေမွ်ာ္လင့္ရတဲ့ ရွီက်င္းပင္ဟာ တနလၤာေန႔မွာ အဲခ်ိဳင္းနား Air China ဂ်က္ေလယာဥ္နဲ႔ ၀ါရွင္တန္ၿမိဳ႕ျပင္က ေလယာဥ္ကြင္းကို ဆိုက္ေရာက္လာခဲ့ပါတယ္။ သူဟာ အဂၤါေန႔မွာ အေမရိကန္ သမၼတ ဘာရက္ အိုဘားမား (Barack Obama) နဲ႔ သမၼတအိမ္ျဖဴမွာ ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္ပါတယ္။
အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စာက အာရွေဒသမွာ စစ္အင္အား တိုးၿမွင့္ေနတာအတြက္ ကန္႔ကြက္ေၾကာင္း အေမရိကန္ ႏိုင္ငံကို မလာခင္ေလးမွာပဲ ဒုသမၼတက သတိေပးခဲ့ပါတယ္။
အေမရိကန္ နံမယ္ႀကီး သတင္းစာ တေစာင္ျဖစ္တဲ့ ၀ါရွင္တန္ပို႔စ္ (The Washington Post) ရဲ့ ေမးျမန္းခ်က္ကို မစၥတာရွီက်င္းပင္က ျပန္လည္ေရးသား ေျဖၾကားရာမွာ အာရွႏို္င္ငံေတြဟာ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဖြံ႔ၿဖိဳး တိုးတက္ေရး ကို လိုလားေတာင့္တ ေနသူေတြမို႔ အေမရိကန္ ျပည္ေထာင္စုက ေဒသတြင္း စစ္အင္အား တုိးျမွင့္ ခ်ထားတာနဲ႔၊ ေဒသတြင္း စစ္ေရးမဟာမိတ္ ခိုင္မာတိုးတက္ေအာင္ လုပ္ေဆာင္ ေနမႈေတြကို မလိုလားဘူးလို႔ ဆိုပါတယ္။
အေမရိကန္ သမၼတ ဘားရက္အိုဘားမား ကေတာ့ တျခားေဒသေတြမွာ အေမရိကန္ျပည္ေထာင္စုရဲ့ စစ္အင္အားကို ရုတ္သိမ္းဖို႔ ရွိသလို အာရွေဒသမွာေတာ့ မ႑ိဳင္ျပဳထားမယ္ဆိုတဲ့ အစီအစဥ္ကုိ ေၾကျငာခဲ့ပါတယ္။
ကုလအႀကံေပး Vijay Nambia ေနျပည္ေတာ္ေရာက္
By မသင္းသီရိ
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအႀကံေပး မစၥတာ ဗီေဂ်း နမ္ဘီးယား (Vijay Nambia) ဟာ ဒီကေန႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ လူမႈ၀န္ထမ္းနဲ႔ ကယ္ဆယ္ေရး ၀န္ႀကီးဌာန ၀န္ႀကီးအျပင္ ေရြးေကာက္ပြဲနဲ႔အတူ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုၿပီး ျမန္မာ့အေရး ေဆြးေႏြးခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပေနတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး မူ၀ါဒဆိုင္ရာ ညီလာခံကိုလည္း မစၥတာ ဗီေဂ်းနမ္ဘီးယား တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး ကုလသမဂၢရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ မူ၀ါဒနဲ႔ အျမင္သေဘာထား ေတြကိုလည္း ရွင္းျပခဲ့ပါတယ္။ အခု မစၥတာ ဗီေဂ်းနမ္ဘီးယား ရဲ႕ ျမန္မာျပည္ခရီးစဥ္ အေၾကာင္းနဲ႔အတူ ေနျပည္ေတာ္မွာ လုပ္ေနတဲ့ စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ညီလာခံအေၾကာင္းေတြကို မသင္းသီရိက စုစည္းတင္ျပထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢ အတြင္းေရးမွဴးခ်ဳပ္ရဲ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံဆိုင္ရာ အထူးအႀကံေပး မစၥတာ ဗီေဂ်းနမ္ဘီးယား ဟာ မေန႔ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၂ ရက္ တနဂၤေႏြေန႔က ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ခဲ့တာျဖစ္ၿပီး ဒီကေန႔ ေဖေဖာ္၀ါရီ ၁၃ ရက္ တနလၤာေန႔ မနက္မွာေတာ့ ေနျပည္ေတာ္က အစိုးရပိုင္း တာ၀န္ရွိသူတခ်ိဳ႕နဲ႔ ေတြ႔ဆံုတယ္လို႔ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ကုလသမဂၢ႐ံုးက ျပန္ၾကားေရး တာ၀န္ခံ ဦးေအး၀င္းက ဗြီအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို အတည္ျပဳ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ဘယ္လို အေၾကာင္းအရာေတြကို ေဆြးေႏြးတယ္ ဆိုတာကိုေတာ့ မစၥတာ ဗီေဂ်းနမ္ဘီးယား ဆီကေန မသိရေသးပါဘူးလို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
“ဗီေဂ်းနမ္ဘီးယားက ဒီေန႔ မနက္ကေတာ့ ျပည္ေထာင္စု ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေကာ္မရွင္နဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္ခင္ဗ်။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ လူမႈဝန္ထမ္းနဲ႔ ကယ္ဆယ္ေရး ဝန္ႀကီးဌာန၊ အလုပ္သမားေရးရာ ဝန္ႀကီး၊ ျပည္ေထာင္စု ဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္နဲ႔ ေတြ႔တယ္။ ၿပီးေတာ့ ေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္နဲ႔ ေတြ႔တယ္။ ျပီးေတာ့ နယ္စပ္ေရးရာ ဝန္ၾကီးဌာန ဝန္ၾကီးနဲ႔ ေတြ႔တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႀကံ့ခိုင္ဖြံ႔ၿဖိဳးေရး ပါတီနဲ႔ ေတြ႔ပါတယ္ခင္ဗ်။”
မနက္ျဖန္မွာလည္း မစၥတာ နမ္ဘီးယားဟာ ေနျပည္ေတာ္မွာပဲ ဆက္ရွိေနမွာျဖစ္ၿပီး ေနာက္ထပ္ အစိုးရ အဖြဲ႔ထဲက တာ၀န္ရွိသူေတြ လြတ္ေတာ္တြင္းက တာ၀န္ရွိသူေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုမွာ ျဖစ္တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ မစၥတာ ဗီေဂ်းနမ္ဘီးယား ဟာ ေနျပည္ေတာ္က MICC မွာ က်င္းပေနတဲ့ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ မူ၀ါဒဆိုင္ရာ ညီလာခံကိုလည္း တက္ေရာက္ခဲ့ပါတယ္။ ဒီညီလာခံဟာ ေဖေဖာ္၀ါရီလ ၁၃ ရက္ေန႔ကေန ၁၆ ရက္ေန႔အထိ ၃ ရက္ၾကာ က်င္းပမယ့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဆိုင္ရာ ညီလာခံ ျဖစ္ၿပီး အဲဒီမွာ မစၥတာ နမ္ဘီးယားက လက္ရွိ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ အေနအထားေတြေပၚ ကုလသမဂၢရဲ႕ သေဘာထားေတြကို ရွင္းျပသြားတယ္လို႔ ဒီညီလာကို တက္ေရာက္ေနတဲ့ ဗဟုအဖြဲ႔က ဦးေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
“သူကေတာ့ ဒီ ႏိုင္ငံေရးအရ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္မႈ ျဖစ္လာတဲ့ဟာကို ေဇာင္းေပးၿပီး ေျပာသြားတာပဲေလ။ ဒီ စီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနဲ႔ ႏိုင္ငံေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကလည္း ဆက္စပ္ေနတယ္။ ဒီစီးပြားေရး ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ ေနာက္ကေန ထပ္ခ်ပ္မကြာ လိုက္လာၿပီးေတာ့ တကယ္ အဓိပၸာယ္ရွိတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈ တစ္ခုျဖစ္လာေအာင္ ဘယ္လိုလုပ္ၾကမလဲ ဆိုတာကို က်ေနာ္တို႔ ဦးစားေပး ေဆြးေႏြးတာျဖစ္တဲ့ အတြက္ေၾကာင့္ သူ႔အေနနဲ႔ကလည္း သူရဲ႕ ႏိုင္ငံေရးအရ ၾကားဝင္ ေဆာင္ရြက္မႈေတြ၊ ေအာင္ျမင္မႈေတြ၊ ဒါေတြဟာ အေထာက္အကူ ျပဳေနတယ္ ဆိုတဲ့ ကိစၥကိုလည္း သူက ေျပာသြားတဲ့ဟာကို က်ေနာ္တို႔ နားေထာင္ခဲ့ရပါတယ္။”
ဒါ့့အျပင္ ဒီညီလာခံကို အခု ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေရာက္ေနတဲ့ အီးယူ ဥေရာပသမဂၢရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ ေကာ္မရွင္နာ မင္းႀကီး Andris Piebalgs လည္း တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီး အီးယူကေန ျမန္မာႏိုင္ငံကို ေနာက္ထပ္တိုးေပးမယ့္ အကူအညီ ကိစၥေတြကိုလည္း ရွင္းျပသြားတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အဓိက ကေတာ့ ဒီ အီးယူက ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေျပာင္းလဲေနတဲ့ ျဖစ္စဥ္အေပၚမွာ အင္မတန္မွ ေက်နပ္ အားရမႈရွိတယ္။ ၿပီးရင္ လာမယ့္ႏွစ္ကေန စၿပီး ေနာင္ ေရရွည္ အတြက္ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈေတြ အတြက္မွာ သူတို႔ အေနနဲ႔ ကူညီႏိုင္မယ့္ အစီအစဥ္ေတြကိုပါ အခုကတည္းက တပါတည္း စဥ္းစားေနတယ္။ ႏိုင္ငံတကာ အကူအညီေပးတဲ့ အဖြဲ႔အစည္းေတြရဲ႕ ေရွ႕မွာပဲ က်ေနာ္တို႔ လုပ္ႏိုင္မယ့္ အေနအထားေတြကို ပြင့္ပြင့္လင္းလင္း ေဆြးေႏြးၾကတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္ေၾကာင့္ သူတို႔ အေနနဲ႔လည္း ဒါကို စဥ္းစားၿပီးေတာ့ ပိုၿပီး ကူညီႏိုင္မယ့္ လမ္းစေတြ ပြင့္လာတာကို ေတြ႔ရတယ္ ဆိုၿပီး ေျပာသြားပါတယ္။”
ဒါ့အျပင္ UNDP ရဲ႕ လက္ေထာက္ အုပ္ခ်ဳပ္ေရးမွဴး အာေဂ်း ခ်ီးဘာ (Dr. Ajay Chhibber) လည္း တက္ေရာက္ၿပီး ေဆြးေႏြး ေျပာဆိုခဲ့ပါတယ္။
ဒီညီလာခံဟာ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ စီးပြားေရး တိုးတက္လာေအာင္ ျပဳျပင္ ေျပာင္းလဲမႈေတြ လုပ္ေန႐ံုတင္မကဘဲ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရး ဘက္ေတြကိုပါ အေထာက္အကူ ျပဳဖို႔အတြက္ ဦးစားေပး ေဆြးေႏြးၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီညီလာခံကို ႏိုဘဲလ္ဆုရ ေဒါက္တာ ဂ်ိဳးဇက္ စတစ္ဂလစ္ (Dr.Joseph Stiglitz ) နဲ႔ အတူ ျမန္မာစီးပြားေရး ေပါေမာကၡေဟာင္းေတြ ျဖစ္ၾကတဲ့ ဦးလွျမင့္၊ ဦးေရာ္နယ္ဖင္ေလး အျပင္ သမၼတရဲ႕ စီးပြားေရးအႀကံေပး ဦးျမင့္ အျပင္ တျခား ႏိုင္ငံတကာ နဲ႔ ျပည္တြင္းက စီးပြားေရးပညာရွင္ေတြနဲ႔အတူ အစိုးရ ပိုင္းေတြပါ တက္ေရာက္ ေဆြးေႏြးေနၾကတာ ျဖစ္ပါတယ္။
အဲဒီမွာ စီးပြားေရးပညာရွင္ ေဒါက္တာ ဂ်ိဳးဇက္ စတစ္ကလစ္က ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ အႀကံျပဳခ်က္ ၆ ခ်က္နဲ႔ ေဆြးေႏြးသြားတယ္ လို႔လည္း ဦးေဇာ္ဦးက ေျပာပါတယ္။
“နံပါတ္တစ္က က်ေနာ္တို႔ ဒီလယ္ယာ က႑ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈကို ဆက္ၿပီး လုပ္ဖို႔လိုတယ္။ ေနာက္တစ္ခ်က္က က်ေနာ္တို႔ ဝင္ေရာက္လာတဲ့ အထူးသျဖင့္ သဘာဝ အရင္းအျမစ္ေတြကေန ရလာမယ့္ ဘ႑ာေငြေတြ အေပၚ သံုးစြဲမႈအေပၚမွာ ပိုၿပီးေတာ့ ၿခိဳးၿခိဳးျခံျခံ အက်ိဳးရွိရွိ အသံုးခ်ႏိုင္ဖို႔ အေရးႀကီးတယ္၊ လူသားအရင္းအျမစ္ ေတြကို ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္ေရးကလည္း ပထမ အေရးႀကီးတယ္။ ဒီေနရာမွာ က်န္းမာေရး နဲ႔ ပညာေရး က႑အေပၚမွာ ပိုၿပီး အက်ိဳးရွိရွိ အသံုးခ်ႏိုင္တယ္ ဆိုတာကလည္း အစိုးရ လုပ္ငန္းစဥ္တစ္ခု ျဖစ္တယ္။ ေနာက္ၿပီးေတာ့ ႏိုင္ငံတကာနဲ႔လည္း က်ေနာ္တို႔ ပူးေပါင္း ေဆာင္ရြက္မႈေတြ လုပ္ဖို႔ လိုတယ္။ အဲဒါေတြ လုပ္မယ္ ဆိုရင္ေတာ့ က်ေနာ္တို႔ ႏိုင္ငံဟာ ေအာင္ျမင္ႏိုင္တဲ့ ႏိုင္ငံတစ္ခု ျဖစ္လာႏိုင္တယ္ ဆိုၿပီးေတာ့ ေျပာသြားတာ ေတြ႔ရပါတယ္။”
ဗဟုအဖြဲ႔က ဦးေဇာ္ဦး ျဖစ္ပါတယ္။ ၃ ရက္ၾကာ က်င္းပေနတဲ့ ဒီညီလာခံကို ျမန္မာအစိုးရနဲ႔အတူ ရန္ကုန္အေျခစိုက္ ကုလသမဂၢ႐ံုးအျပင္ သမၼတ အႀကံေပးအဖြဲ႔က ဦးျမင့္ရဲ႕ MDRI အဖြဲ႔နဲ႔အတူ အီးယူကလည္း ပံ့ပိုးကူညီခဲ့တယ္လို႔ ဒီပြဲကို စီစဥ္သူေတြက ေျပာသလို ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ျပည္တြင္းကပါဆိုရင္ ဦးေရ ၄၀၀ နီးပါး တက္ေရာက္ခဲ့တယ္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
0 comments:
Post a Comment