တ႐ုတ္ျပည္ လူ႕အခြင့္အေရး ျပဳျပင္စရာေတြ ရွိေသးအိုဘားမား တ႐ုတ္ ဒုသမၼတေတြ႕
အေမရိကန္
သမၼတ ဘားရက္ အိုဘားမားနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ အနာဂတ္ ေခါင္းေဆာင္လို႔ ယူဆၾကတဲ့
ရွီဂ်င္းပင္တို႔ ပထမဆုံး အႀကိမ္ ေတြ႕ဆုံေဆြးေႏြးရာမွာ ကုန္သြယ္ေရး
လူ႕အခြင့္အေရး ကိစၥေတြ ပါဝင္ပါတယ္။
တ႐ုတ္ျပည္ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔
ပတ္သက္ၿပီး ျပဳျပင္စရာေတြ ရွိေသးတယ္လို႔ မစၥတာရွီက ဝန္ခံသြားေပမယ့္
ၿပီးခဲ့တဲ့ အႏွစ္ ၃၀ လုံးလုံး တ႐ုတ္ျပည္ အေနနဲ႔ ေအာင္ျမင္မႈေတြ အမ်ားႀကီး
ရခဲ့တယ္လို႔ ေျပာဆိုသြားပါတယ္။
သမၼတ အိုဘားမားကေတာ့ အေမရိကန္ အေနနဲ႔
တ႐ုတ္ျပည္ရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းစြာ တိုးတက္မႈကို အေကာင္းဘက္က ႐ႈျမင္ပါတယ္။
ဒါေပမယ့္ အင္အား ႀကီးလာတာနဲ႔အမၽွ တာဝန္ ယူစရာ ေတြလည္း မ်ားလာတယ္ဆိုတာ
အသိအမွတ္ ျပဳသင့္တယ္လို႔ ေျပာၾကား သြားပါတယ္။
ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား
ကုန္သြယ္ေရး ခ်ိန္ခြင္လၽွာညီမၽွဖို႔လည္း သူက ေတာင္းဆိုလိုက္ၿပီး အေမရိကန္
အေနနဲ႔ တ႐ုတ္ျပည္ လူ႕အခြင့္အေရးနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ဆက္လက္ တြန္းအား
ေပးသြားမယ္လို႔ ေျပာဆို သြားပါတယ္။
အမ်ိဳးသမီး ဘတ္စ္ကား ရန္ကုန္မွာ စေျပးရန္ကုန္မွာ မိန္းမ ဘတ္စ္ကားဆြဲ
ပထမဆုံး အမ်ိဳးသမီး သီးသန္႔ ဘတ္စ္ ကားေတြ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၄ က ရန္ကုန္မွာ စတင္ ေျပးဆြဲေနၿပီ ျဖစ္ပါတယ္။
တနလၤာက ေသာၾကာထိ ႐ုံးတက္ရက္ေတြမွာ လူက်ပ္တဲ့ ႐ုံးတက္ ႐ုံးဆင္းခ်ိန္ ေတြမွာ ေျပးဆြဲ ေပးတာပါ။
အမ်ိဳးသား
ေတြနဲ႔ တိုးေဝွ႔ စီးရလို႔ အမ်ိဳးသမီး ေတြအေပၚ မဖြယ္မရာ ျပဳတာမ်ိဳး
ရွိတဲ့အတြက္ စီစဥ္ခဲ့တာလို႔ ႀကိဳးပမ္းခဲ့သူ ေဒၚေကခိုင္ ေအာင္ခင္က ဆိုပါတယ္။
ပါရမီကားေတြ လက္ရွိ ယူေနတဲ့ ေစ်းအတိုင္းပဲ ေပးရပါတယ္။
ႀကိဳတင္ ေၾကညာ ေျပးဆြဲတာ မဟုတ္လို႔ လူသိပ္မသိေပမယ့္ လာစီးၾကသူေတြက ဝမ္းသာၾကတယ္ လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
အိႏၵိယမွာ ေျမငလ်င္ေဘး ကာကြယ္ေရး ေလ့က်င့္
အိႏၵိယ ႏိုင္ငံ ေဒလီၿမိဳ႕ က ေျမငလ်င္ အႀကိဳ ေလ့က်င့္ စမ္းသပ္မႈ တခုမွာ လူ ေထာင္ေပါင္း မ်ားစြာ ပါဝင္ ခဲ့ၾက ပါတယ္။
တကယ္လို႔
ေျမငလ်င္ လႈပ္ခဲ့ရင္ အေရးေပၚ ဌာနေတြ၊ ေဆး႐ုံေတြ နဲ႔ ျပည္သူေတြ အဆင္သင့္
ျဖစ္ မျဖစ္ သိလိုတဲ့ အတြက္ အခုလို အစမ္း ေလ့က်င့္တာ ျဖစ္တယ္လို႔ အိႏၵိယ
အစိုးက ေျပာပါတယ္။
ေဒလီၿမိဳ႕ဟာ ငလ်င္ေၾကာ ေပၚမွာ ရွိေနတဲ့ အတြက္
အေဆာက္ အဦ ၁၀ ခုမွာ ၉ ခုဟာ ေျမငလ်င္ ေၾကာင့္ ၿပိဳက် ႏိုင္တယ္လို႔ အိႏၵိယ
အစိုးက ခန္႔မွန္း ထားပါတယ္။
ဒီစမ္းသပ္ ေလ့က်င့္ မႈကို ေဒလီၿမိဳ႕က
ေျမေအာက္ ရထား ဘူတာ႐ုံႀကီး တခုမွာ လူေတြ ျပည့္က်ပ္ ေနတဲ့ မနက္ဖက္
႐ုံးတက္ခ်ိန္ အတြင္း ႏိုင္ငံ တကာ ေဘး အႏၲရာယ္ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ ကာကြယ္ေရး
ေအဂ်င္စီ က ႀကီးမႉးၿပီး လုပ္ခဲ့ တာပါ။
ငလ်င္ လႈပ္သြားတယ္၊ အျပင္
ထြက္ၾကပါ ဆိုတဲ့ အသိေပး ေၾကညာသံ ထြက္ေပၚ လာခ်ိန္မွာ လူေတြ အေတာ္ေလး
ေၾကာင္ေတာင္ေတာင္ ျဖစ္သြားပုံ ရၿပီး ဘာလုပ္လို႔ လုပ္ရမွန္း သိၾကပုံ မေပၚ
ခဲ့ပါဘူး။
အဲဒီ ေနာက္မွာေတာ့ အဝါေရာင္ ေတာက္ေတာက္ ဂ်က္ကက္ အက်ႌေတြ
ဝတ္ထားတဲ့ ရဲေတြနဲ႔ ေစတနာ႔ ဝန္ထမ္းေတြ က လူေတြကို အဲဒီ ေနရာ ကေန ထြက္ခြာ
ၾကဖို႔ လိုက္ႏႈိး ေဆာ္ ခဲ့ၾက ပါတယ္။
ခရီးသည္ အမ်ိဳးသမီးတေယာက္က
"ဘာလုပ္ရမလဲဆိုတာ မသိပါဘူး၊ က်န္တဲ့ လူေတြလည္း သိပုံမရပါဘူး၊ တကယ္သာ ငလ်င္
လႈပ္တယ္ ဆိုရင္ ဘာလုပ္ ရမလဲ ဆိုတာ ဘယ္သူမွ မသိၾက ပါဘူး" လို႔ ေျပာပါတယ္။
ေတာင္အာရွ
ေဒသဟာ ငလ်င္ဒဏ္ ကို ဆိုးဆိုး ႐ြား႐ြား ခံရတဲ့ အစဥ္ အလာ ရွိၿပီး ေဒလီၿမိဳ႕
ဟာ ငလ်င္ေၾကာေပၚမွာ ရွိေန တာေၾကာင့္ ငလ်င္ဒဏ္ ျဖစ္ဖို႔ အလားအလာ မ်ားတဲ့
ေဒလီၿမိဳ႕ အေနနဲ႔ အေသ အခ်ာ ႀကိဳတင္ ျပင္ဆင္ ထားဖို႔ လိုေနတယ္ လို႔
အာဏာပိုင္ ေတြက ေျပာပါတယ္။
NLD နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံဥပေဒ ျပင္ဆင္ေရး
NLD
ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဝင္ရတဲ့ အေၾကာင္း ေတြ ထဲမွာ ၂၀၀၈ ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ
ထဲက ျပင္ဆင္သင့္တာ ေတြ ကို ျပင္ဆင္ ႏိုင္ဖို႔ လည္းပါဝင္ တယ္ လို႔
ဆိုပါတယ္။
ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲ မွာ NLD ပါတီ ရဲ႕
လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ ေလာင္း အျဖစ္ ဝင္ေရာက္ ယွဥ္ၿပိဳင္မယ့္
ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္း အတြက္ လွည္းကူးၿမိဳ႕နယ္ အတြင္း မဲဆြယ္ပြဲမွာ
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ က ပါတီ ေ႐ြးေကာက္ပြဲ ဝင္တဲ့ ရည္႐ြယ္ခ်က္ ေတြ ထဲ
ဖြဲ႕စည္းပုံ အေျခခံ ဥပေဒ ထဲက ျပင္ဆင္သင့္တဲ့ အခ်က္ ေတြ ကို ျပင္ဆင္ဖို႔
ႀကိဳးစားတာ လည္း ပါဝင္ တဲ့ အေၾကာင္း လူထု စုေဝးပြဲ မွာ ေျပာခဲ့ တယ္လို႔
ဘီဘီစီ ကို ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္း က ေျပာျပ ပါတယ္။
တျခားရည္႐ြယ္ခ်က္ ေတြ ကေတာ့ တရားဥပေဒ စိုးမိုးေရး နဲ႔ ျပည္တြင္းၿငိမ္းခ်မ္းေရး ကိစၥ ေတြ ျဖစ္ေၾကာင္းလည္း သူ က ေျပာပါတယ္။
ၾကားျဖတ္ေ႐ြးေကာက္ပြဲမွာ
လစ္လပ္ ေနတဲ့ လႊတ္ေတာ္ အမတ္ ေနရာ ၄၈ ေနရာ အတြက္ သာ ယွဥ္ၿပိဳင္ရမွာ
ျဖစ္တဲ့ အတြက္ NLD အေကာင္းဆုံး ရလဒ္ ရသည့္တိုင္ လႊတ္ေတာ္ အတြင္း မွာ NLD
အမတ္က အနည္းစု သာ ျဖစ္ဦးမွာ ပါ။
ဒါေပမယ့္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္ ရဲ႕
ၾသဇာ အရွိန္အဝါ ၊ အရည္အခ်င္းေတြ နဲ႔ ဖြဲ႕စည္းပုံ ျပင္ေရး ဆြဲေဆာင္
စည္း႐ုံးမႈ ေတြ ေအာင္ျမင္ႏိုင္ပါတယ္ လို႔ ဦးၿဖိဳးမင္းသိန္း က ေျပာ ပါတယ္။
မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးနာမည္ဆိုးတဲ့ ေ႐ႊႀတိဂံေဒသတာခ်ီလိတ္အနီး မူးယစ္ေဆးဝါး ဖမ္းဆီးရမိ
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္အတြင္းမွာ ယားဘ စိတ္ႂကြေဆးျပား၊ ဘိန္းျဖဴ နဲ႔ လက္နက္ မ်ား ဖမ္းဆီးရမိပါတယ္။
ယားဘစိတ္ႂကြေဆးျပား
၈ သန္း ၇ သိန္းေက်ာ္ နဲ႔ ဘိန္းျဖဴ ၅၂ ကီလို သိမ္းဆီးရမိၿပီး အမ္ ၁၆
ေသနတ္အပါအဝင္ ေသနတ္အရွည္ ၃ လက္နဲ႔ အတို တစ္လက္ကို သိမ္းဆီးရမိတယ္လို႔ တာခ်ီ
လိတ္ၿမိဳ႕က ရဲအရာရွိက ဘီဘီစီကို အတည္ျပဳ ေျပာၾကားပါတယ္။
တနလၤာေန႔တုန္းက
တာခ်ီလိတ္ၿမိဳ႕နယ္၊ ဖါေခါင္ ေက်း႐ြာက ေနအိမ္ၿခံဝင္းတခုကို သတင္း
အရသြားေရာက္ရွာေဖြရာမွာ ေျမေအာက္က်ဥ္းတူးၿပီး ဝွက္ထားတဲ့ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔
ေသ နတ္ေတြကို သိမ္းဆီးရမိတာျဖစ္ပါတယ္။
ၿခံေစာင့္ အမ်ိဳးသမီးႀကီးတစ္ဦးကိုလည္း ရဲက ဖမ္းဆီးထားတယ္လို႔ တာခ်ီလိတ္ ရဲတပ္ဖြဲ႕က ေျပာပါတယ္။
အခုျဖစ္ပြားခဲ့တဲ့ ေနရာဟာ မူးယစ္ေဆးဝါးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးနာမည္ဆိုးတဲ့ ေ႐ႊႀတိဂံေဒသ အတြင္းက ေနရာတစ္ေနရာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဘန္ေကာက္ ဗုံးကြဲမႈ တဦးခ်င္းပစ္မွတ္ ထားလို႔ဆို
ေပါက္ကြဲမႈ ျဖစ္ပြားတဲ့ ေနရာကို စစ္ေဆး ေနၾကသူမ်ား
ထိုင္းႏိုင္ငံ
ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ အဂၤါေန႔က ဗုံး ၃ လုံးေပါက္ကြဲ ခဲ့တဲ့ အမႈမွာ ပါဝင္
ပတ္သက္ ေနသူ ေတြဟာ လူ တဦးခ်င္း ကို ပစ္မွတ္ ထား တိုက္ခိုက္ဖို႔ ရည္႐ြယ္ တာ
ျဖစ္ႏိုင္တယ္ လို႔ ထိုင္း ႏိုင္ငံျခား ေရး ဝန္ႀကီး စူရာေပၚ တာဝီခ်က္
ခ်ိဳင္ကြန္း က ေျပာပါတယ္။
ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕လည္ လူစည္ကားရာ ရပ္ကြက္ တခုျဖစ္တဲ့ စူခြန္ဗစ္ ၇၁ လမ္းမွာ အဲဒီ ေပါက္ကြဲ မႈေတြ ျဖစ္ခဲ့ တာပါ။
အိႏၵိယမွာ
အလားတူ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အေတြအႀကဳံ အပါအဝင္ အခု ဘန္ေကာက္မွာ ေပါက္ကြဲမႈ ကေန
ရတဲ့ သက္ေသခံ ပစၥည္းေတြ ကို ေထာက္႐ႈၿပီး အခုလို ေကာက္ခ်က္ ခ်ခဲ့တာ လို႔
ထိုင္း ႏိုင္ငံျခားေရး ဝန္ႀကီး က သတင္းေထာက္ ေတြကို ေျပာပါတယ္။
အခု
တရားခံလို႔ စြပ္စြဲၿပီး ဖမ္းဆီး ထားတဲ့ အီရန္ လူမ်ိဳး ၂ ဦးကို စစ္ေဆးခ်က္
အရ အစၥေရး သံ႐ုံးက တာဝန္ ရွိသူ ေတြကို တိုက္ခိုက္ဖို႔ ရည္႐ြယ္ ထားပုံ ရတယ္
လို႔ ထိုင္း ရဲခ်ဳပ္ ကလည္း သတင္းေထာက္ ေတြကို ထုတ္ေဖၚ ေျပာၾကား ခဲ့ပါတယ္။
သမၼတ အာဆတ္ကို အားေပးေထာက္ခံသူမ်ားဆီးရီးယားသမၼတ လူထုဆႏၵခံယူဖို႔ရွိ
ဆီးရီးယားသမၼတ
ဘာရွာအယ္လ္ အာဆတ္က အေျခခံဥပေဒသစ္မူၾကမ္း အတြက္ လူထုဆႏၵခံယူပြဲကို
ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ ရက္ေန႔မွာ ျပဳလုပ္ဖို႔ ရွိတယ္လို႔ ဆီးရီး ယားအစိုးရ
သတင္းဌာန က သတင္းထုတ္ ျပန္ပါတယ္။
အတိုက္အခံေတြကေတာ့
ဆီးရီးယားအစိုးရက ဆန္႔က်င္သူေတြကို ျပင္းျပင္းထန္ ထန္
ေျခမႈန္းတိုက္ခိုက္မႈေတြ လုပ္ေနဆဲျဖစ္တဲ့ အတြက္ အစိုးရရဲ႕
ႏိုင္ငံေရးလုပ္ေဆာင္မႈအားလုံးကို လုံးဝဆန္႔က်င္တယ္လို႔ တုံ႔ျပန္ထား ပါတယ္။
ဟုမ္းစ္ ၿမိဳ႕မွာ တိုက္ပြဲေတြျပင္းထန္ေနၿပီး အစိုးရတပ္ေတြက သူတို႔ကို ႏွိပ္ကြပ္ေနဆဲပဲလို႔ အတိုက္အခံေတြက ေျပာပါတယ္။
ဒီတိုက္ပြဲရဲ႕
ပစ္ခတ္မႈေတြဟာ အဓိကေရနံပိုက္လိုင္းတခုကို ထိမွန္ပ်က္စီးေစခဲ့ၿပီး ဆီးရီး
ယားအစိုးရ ႐ုပ္ျမင္သံၾကားကေတာ့ ဟုမ္းစ္ ၿမိဳ႕အနီး တိုက္ပြဲေတြေၾကာင့္
ေရနံခ်က္စက္႐ုံ မီးေလာင္ေနတဲ့ပုံကို ထုတ္လႊင့္ျပသခဲ့ပါတယ္။
လူ႔အခြင့္အေရးကိစၥေဆြးေႏြးဖို႔ တ႐ုတ္အဆင္သင့္ရွိ
By ဗီြအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံအေနနဲ႔
လူ႔အခြင့္အေရးဆိုင္ရာေတြမွာ ပြင့္ပြင့္လင္းလင္းေျပာဆိုဖို႔
အသင့္ျဖစ္ေနသလို စီးပြားေရးျပႆနာေတြအတြက္ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ဖို႔
ကတိေတြအတြက္လည္း အသင့္ျဖစ္ေနၿပီလို႔ အေမရိကန္မွာေရာက္ေနတဲ့ တ႐ုတ္ ဒုသမၼတ
ရွီက်င္းပင္က အေမရိကန္ေခါင္းေဆာင္ေတြကိုိ ေျပာလုိက္ပါတယ္။
အေမရိကန္သမၼတ
ဘရက္က္ အိုဘားမားနဲ႔ ဒုသမၼတ ဂ်ဳိးဘိုင္ဒန္တို႔နဲ႔ သမၼတအိမ္ျဖဴေတာ္မွာ
အဂၤါေန႔က ေတြ႔တဲ့အခ်ိန္မွာ မစၥတာရွီက်င္းပင္က အခုလို ေျပာလိုက္တာပါ။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲေရးေတြနဲ႔အတူ
တခါးဖြင့္ဝါဒက်င့္သံုးလာခဲ့ခ်ိန္က စၿပီး လူ႔အခြင့္အေရး
ခ်ဳိးေဖာက္မႈဆိုင္ရာမွာ လြန္ခဲ့တဲ့ ႏွစ္ေပါင္း ၃၀ ေက်ာ္ကထက္
ပိုေကာင္းလာခဲ့ၿပီး သိသိသာသာ အသိအမွတ္ျပဳတာ ခံခဲ့ရတယ္လို႔လည္း ဆိုပါတယ္။
တ႐ုတ္ႏိုင္ငံက
လူဦးေရ အဆမတန္မ်ားတဲ့အျပင္ ေဒသဆိုင္ရာဖံြ႔ၿဖိဳးမႈမညီမွ်တဲ့အတြက္
လူ႔အခြင့္အေရးတိုးတက္ဖို႔နဲ႔ တ႐ုတ္လူထုရွင္သန္ရပ္တည္ေရး
တိုးတက္ျမင့္မားေအာင္ လုပ္ရာမွာ စိန္ေခၚမႈ အမ်ားအျပားကို ရင္ဆုိင္ေနရေပမယ့္
တ႐ုတ္ျပည္သူေတြရဲ႕ လိုအပ္ခ်က္ကို အစိုးရက ဦးစားေပး ေျဖရွင္းေနပါတယ္
လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
စီးပြားေရးဆိုင္ရာ ျပႆနာေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး
ကုန္သြယ္ေရးနဲ႔ ရင္းႏွီးျမႇဳပ္ႏွံမႈကို ညီမွ်ေအာင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံလံုးက
လုပ္သင့္တယ္လို႔ ႏိုင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီးဌာန ေန႔လည္စာ စားပဲြမွာ တ႐ုတ္
ဒုသမၼတက ေျပာၾကားခဲ့ပါတယ္။ ဒါ့အျပင္ ႏွစ္ႏိုင္ငံၾကား ကာကြယ္မႈတြထက္
ေဆြးေႏြးညႇိႏိႈင္းမႈကတဆင့္ အေျဖရွာဖို႔ကိုလည္း ေျပာပါတယ္။
ဆီးရီယားဖဲြ႔စည္းပံု ဆႏၵခံယူပဲြ ရက္သတ္မွတ္
By ဗီြအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
ဆီးရီးယားသမၼတ
ဘက္ရွာအယ္လ္အာဆဒ္က ဖဲြ႔စည္းပုံအေျခခံဥပေဒသစ္ေရးဆဲြေရး လူထုဆႏၵ
ခံယူပဲြတရပ္ကို ေဖေဖာ္ဝါရီလ ၂၆ ရက္ေန႔မွာက်င္းပမွာ ျဖစ္တယ္လို႔
သတ္မွတ္တဲ့အေၾကာင္း ႏိုင္ငံပိုင္သတင္းေတြကေန ေၾကညာလုိက္ပါတယ္။
အခုအသစ္ေရးဆဲြမယ့္
ဖဲြ႔စည္းပံုအရ ပါတီစံုစနစ္ကို အာ႐ံုစိုက္သြားမွာျဖစ္တယ္လို႔ သမၼတအာဆတ္ဒ္က
ဇန္နဝါရီလအတြင္း ေျပာခဲ့တဲ့ မိန္႔ခြန္းမွာ ကတိေပးထားပါတယ္။ ၁၉၆၃
ခုႏွစ္ကတည္းက အာဏာခ်ဳပ္ကိုင္လာတဲ့ ဘတ္သ္ ပါတီအျပင္ တျခားႏုိင္ငံေရးပါတီေတြ
ထူေထာင္ခြင့္ ျပဳမယ္ဆိုတဲ့ ဥပေဒကို ဆီးရီးယားအစိုးရက ၿပီးခဲ့တဲ့
ဇူလိုင္လတုန္းက အတည္ျပဳခဲ့တာပါ။
တခ်ိန္တည္းမွာပဲ
အစိုးရဆန္႔က်င္ေရးဆႏၵျပသူေတြ ေျခကုပ္ယူရာ ဟာနာၿမိဳ႕မွာ အစိုးရတပ္ေတြက
လက္နက္ႀကီးေတြနဲ႔ ဒီကေန႔ တုိက္ခုိက္ေနဆဲပဲလို႔ လူ႔အခြင့္အေရးလႈပ္ရွားသူေတြက
ေျပာဆိုလိုက္ပါတယ္။ လူုေနရပ္ကြက္ေတြကို ဝင္ေရာက္စီးနင္းတုိက္ခိုက္ခဲ့ရာမွာ
တယ္လီဖုန္းလိုင္းေတြလည္း ျပတ္ေတာက္ခဲ့တယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။
ေတာင္ပိုင္းက
ဟုမ္းစ္ၿမိဳ႕ႀကီးရဲ႕ ဆြန္နီမြတ္စလင္သူပုန္ေတြ တပ္စဲြထားတဲ့ ဘာဟာအာဘရာ
ရပ္ကြက္နားမွာ ေရနံခ်က္စက္႐ံုတ႐ံုရဲ႕ ေရနံပိုက္လုိင္း ေပါက္ကဲြခဲ့ရာမွာ
သူပုန္ေတြဘက္က စစ္တပ္ရဲ႕လက္ခ်က္ျဖစ္တယ္လို႔ အျပစ္တင္ေနၿပီး
အစိုးရတပ္ေတြကလည္း အၾကမ္းဖက္သမားေတြရဲ႕လုပ္ရပ္လို႔ စြပ္စဲြေနပါတယ္။
ကခ်င္လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ ေကာ္မရွင္စံုစမ္းဖို႔ ခက္ခဲ
By သားညြန္႔ဦး | ၀ါရွင္တန္ ဒီစီ
ေဖဖ၀ါရီ
၁၅၊ ၂၀၁၂။ ႏိုင္ငံတကာလူ႔အခြင့္အေရးအဖဲြ႔ေတြ ေ၀ဖန္ေျပာဆိုေနၾကတဲ့
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း လူ႔အခြင့္အေရး ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြကို စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔ရာ
အေျခအေနမေပးတာေၾကာင့္၊ အခုအခ်ိန္မွာ စံုစမ္းစစ္ေဆးဖို႔
မျဖစ္ႏုိင္ေသးဘူးလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေျပာပါတယ္။
အဓိက အခ်က္ကေတာ့ အဲဒီနယ္ေျမကိုသြားေရာက္ႏိုင္ဖို႔
လံုၿခံဳေရးအေျခအေနမရိွတာေၾကာင့္ျဖစ္တယ္လို႔ ဗီြအိုေအကို ေျပာပါတယ္။
အေၾကာင္းစံုကို ကိုသားညြန္႔ဦးက စံုစမ္းေမးျမန္းထားတာပါ။
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း
လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈ သတင္းေတြကို ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး
ေကာ္မရွင္အေနနဲ႔ ၾကားသိေနရေပမယ့္၊
ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ထံကို အဲဒီက လူ႔အခြင့္အေရး
ခ်ိဳးေဖာက္မႈနဲ႔ပတ္သက္လို႔ တရား၀င္တိုင္ၾကားစာ မေရာက္သေလာက္ပဲလို႔
လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္က ေျပာပါတယ္။ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို တကယ္ မွန္မမွန္
စံုစမ္းစစ္ေဆးႏိုင္ဖို႕ကလည္း အခုလို ေဒသ မတည္မၿငိမ္ ျဖစ္ေနခ်ိန္အတြင္းမွာ
မျဖစ္ႏုိင္ဘူးလို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္ အတြင္းေရးမႈး
ဦးစစ္ၿမိဳင္က ေျပာပါတယ္။
ၿပီးခဲ့တဲ့ႏွစ္ ဇြန္လကစလို႔
ကခ်င္ျပည္နယ္အတြင္း ေကအိုင္အယ္ ကခ်င္လြတ္ေျမာက္ေရးတပ္နဲ႔
ျမန္မာအစိုးရတပ္ေတြ အၾကား တိုက္ပဲြေတြ ျပင္းျပင္းထန္ထန္ျဖစ္ခဲ့ၿပီး၊
ဒုကၡသည္အရပ္သားေသာင္းနဲ႔ခ်ီဟာ အိုးအိမ္ေတြ စြန္႔ခြာခဲ့ရပါတယ္။
တဆက္တည္းလိုပဲ အရပ္သားေတြအေပၚ အစိုးရတပ္ဖက္က လူ႔အခြင့္အေရး
ခ်ိဳးေဖာက္မႈေတြရိွတယ္ဆိုၿပီး သတင္းေတြလည္း ထြက္လာပါတယ္။ ဒီအေျခအေနေတြကို
စံုစမ္း စစ္ေဆးမယ္ဆိုရင္ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို
မထိခိုက္ဖို႔လည္း လိုတယ္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္
အတြင္းေရးမႈး ဦးစစ္ၿမိဳင္က ဗီြအိုေအ ျမန္မာပိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“..
တိုင္ၾကားမႈလိုတာေပါ့ နံပါတ္တစ္က၊ နံပါတ္ႏွစ္က အဲဒီနယ္ေျမကို
သြားေရာက္ႏုိင္မယ့္ လံုၿခံဳေရးအေျခအေနလိုတာေပါ့။ အဲဒီ ႏွစ္ခ်က္ပဲ။
အိမ္ဆိုင္တဆိုင္ကို တပ္မေတာ္ကေန ၀င္ၿပီး ပစၥည္းေတြ ယူသြားတယ္ဆိုတဲ့ တိုင္စာ
တေစာင္ေတာ့ ေရာက္ပါတယ္။ အဲဒီ နယ္ေျမက အခုဟာ ဘယ္သူမွ သြားလို႔မရဘူး။
ေဆာင္ရြက္တဲ့ေနရာမွာ တိုင္းရင္းသားစည္းလံုးညီညြတ္ေရးကို မထိခိုက္ဖို႔ေတာ့
လိုပါတယ္။ ဒါေတြက တပ္နဲ႔ လက္နက္ကိုင္ႏွစ္ဖဲြ႔ပဲလို ျမင္လို႔မရဘူး။
အဲဒီနယ္ေျမမွာက တိုင္းရင္းသားလူမ်ိဳးေပါင္းစံု ေရာေႏွာ ေနထိုင္ပါတယ္။
အလြန္သိမ္ေမြ႔ႏူးညံတဲ့ သူတို႔ရဲ႕ အတြင္း ၀ိေရာဓိေလးေတြ ရိွတယ္။”
“ခုအတိုင္းကေတာ့
သြားလို႔မရဘူး။ အနည္းဆံုး အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးလက္မွတ္မထိုးေသးရင္ေတာ့
ဘယ္လိုမွ သြားလို႔မရဘူး။ နယ္ေျမလံုၿခံဳေရးအေျခအေနက အဲလို ရိွေနတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနနဲ႔
ကခ်င္ေဒသဖက္က လူ႔အခြင့္အေရးတိုင္ၾကားမႈေတြမေရာက္ေပမယ့္လို႔၊
အျခားျမန္မာျပည္အရပ္ရပ္က လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္္လို႔ တိုင္ၾကားစာ
တေထာင္ေက်ာ္ရရိွခဲ့ၿပီးျဖစ္တယ္လို႔ ဦးစစ္ၿမိဳင္က ေျပာပါတယ္။
ဒီတိုင္ၾကားစာေတြအေပၚမွာလည္း ႏွစ္ဖက္ညိႈႏိႈင္းေပးတာမ်ိဳးနဲ႔
ေျဖရွင္းေပးခဲ့တယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။
“အန္ကယ္တို႔ဆီေရာက္တဲ့ တိုင္စာေတြက
အခုေလာက္ဆိုရင္ တေထာင့္ ေလးငါးရာေလာက္ရိွမယ္ထင္တယ္။ အမ်ားစုက တရားမ မႈ
အေနနဲ႔ ရင္ဆိုင္ၿပီးသားေတြ၊ တခ်ိဳ႕က တရားရံုးမွာ ရင္ဆိုင္ၿပီးသားေတြ၊
ဒါမ်ိဳးက လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္မႈအေနနဲ႔ ခဲြျခား သတ္မွတ္ဖို႔ ခက္တာေပါ့။”
“တကယ္
လူ႔အခြင့္အေရးခ်ိဳးေဖာက္တာေတြလည္းရိွပါတယ္။ အဲဒါေတြကေတာ့
သက္ဆိုင္ရာဌာနေတြကို အေၾကာင္းၾကားစာပို႔ၿပီးေတာ့
လိုအပ္သလိုေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ ညိႈႏိႈင္းရတာေပါ့။ ႏွစ္မ်ိဳး ခဲြလို႔ရတာေပါ့။
ဌာနဆိုင္ရာနဲ႔ ျဖစ္တဲ့ကိစၥရပ္ေတြရိွတယ္၊ ေနာက္ ပုဂၢလိက အခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့
ကိစၥရပ္ေတြျဖစ္တယ္။ ဌာနဆိုင္ရာနဲ႔ျဖစ္တဲ့ကိစၥရပ္က်ေတာ့ အစိုးရအဖဲြ႕ကတဆင့္
သက္ဆိုင္ရာဌာနကို အန္ကယ္တို႔ရဲ႕ ေတြ႔ရိွခ်က္ေတြကို ေပးပို႔ပါတယ္။
ပုဂၢလိကအခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့ကိစၥ လူပုဂၢိဳလ္အခ်င္းခ်င္းျဖစ္တဲ့ကိစၥ
အဖဲြ႔အစည္းနဲ႔ျဖစ္တဲ့ကိစၥေတြကေတာ့ လိုအပ္ရင္ သူတို႔ကို ေခၚယူၿပီးေတာ့
ႏွစ္ဖက္ စစ္ေဆးတာ လုပ္ပါတယ္။ ေနာက္ သက္ေသခံအေထာက္အထား အခ်က္အလက္ေတြ
ရရိွေအာင္ ယူပါတယ္။ သက္ေသခံအေထာက္အထားအေပၚ မူတည္ၿပီးေတာ့ အန္ကယ္တို႔က
အဖဲြ႔နဲ႔ျပန္သံုးသပ္တယ္၊ အားသာခ်က္ အားနည္းခ်က္ နစ္နာမႈဘယ္လိုရိွတယ္ဆိုတာ
ခဲြျခားၿပီးေတာ့ ႏွစ္ဖက္ကို ညိႈႏိႈင္းတာမ်ိဳး လုပ္ပါတယ္။”
ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ
အေျပာင္းအလဲအခ်ိဳ႕ေဖာ္ေဆာင္တဲ့ေနရာမွာ ျမန္မာႏိုင္ငံ လူ႔အခြင့္အေရး
ေကာ္မရွင္ဖဲြ႔စည္းတဲ့အခ်က္လည္းပါ၀င္ၿပီး ႏိုင္ငံတကာက ႀကိဳဆိုတာခံခဲ့ရပါတယ္။
ဒါေပမယ့္လည္း ေကာ္မရွင္ရဲ႕ အစိုးရနဲ႔ သီးျခားလြတ္လပ္မႈကိုေတာ့
ေမးခြန္းထုတ္ေနၾကဆဲပါ။ ေကာ္မရွင္လူႀကီးေတြကိုလည္း အစိုးရကပဲ
ခန္႔အပ္ခဲ့တာေၾကာင့္ပါ။
ျမန္မာႏိုင္ငံလူ႔အခြင့္အေရးေကာ္မရွင္အေနနဲ႔
ကခ်င္ေဒသက လူ႔အခြင့္အေရးအေျခအေနေတြကို တရား၀င္
စံုစမ္းစစ္ေဆးမႈမလုပ္ႏိုင္ေသးေပမယ့္လို႔၊ ကခ်င္ေဒသမွာ အစိုးရဲ႕
တိုင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြအၾကား အပစ္အခတ္ရပ္စဲေရးေဆြးေႏြးညိႈႏိႈင္းဖို႔
တိုက္တြန္းခ်က္ ထုတ္ျပန္ခဲ့တာေတာ့ ေတြ႔ရပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံဖံြၿဖိဳးေရး ဘက္ေပါင္းစံုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔လို
By မသင္းသီရိ
ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့
ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္မႈဆိုင္ရာ လုပ္ေဆာင္ခ်က္ေတြထဲမွာ က်န္းမာေရးနဲ႔
ပညာေရးက႑တိုးတက္ဖို႔ ေဆာင္ရြက္ရာမွာ လိုအပ္ခ်က္ အမ်ားအျပား ရွိေနေသးတယ္လို႔
ႏိုင္ငံတကာပညာရွင္ေတြေရာ ျမန္မာျပည္တြင္းက ပညာရွင္ေတြကပါ သံုးသပ္ၾကပါတယ္။
ေနျပည္ေတာ္မွာ ၃ ရက္ၾကာ က်င္းပခဲ့တဲ့ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္ေရး ဆိုင္ရာမူဝါဒ
ညီလာခံတြင္း ပညာရွင္ေတြက အခုလို သံုးသပ္လိုက္ၾကတာျဖစ္သလို ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ့
စီးပြားေရး တိုးတက္ဖို႔အတြက္ ဘယ္လိုမူဝါဒေတြ ရွိသင့္သလဲဆိုတဲ့အေပၚမွာပါ
ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ဒီအေၾကာင္းကို ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မသင္းသီရိက
တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ျမန္မာႏိုင္ငံံ ဖံြ႔ၿဖိဳးတိုးတက္လာေအာင္
စီးပြားေရးက႑ကို ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲ႐ံုတင္မဟုတ္ဘဲ က်န္းမာေရးနဲ႔ ပညာေရးက႑
ေတြကိုပါ ဘယ္လို တိုးတက္လာေအာင္ လုပ္ၾကမလဲဆိုတဲ့ ဖြံၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာ
မူဝါဒေတြနဲ႔ပတ္သက္လို႔ ေနျပည္ေတာ္မွာ ၃ ရက္ ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။ ျပည္ပက
စီးပြားေရးနဲ႔ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရးပိုင္းဆုိင္ရာ ပညာရွင္ေတြ၊ ျပည္တြင္းက
ပညာရွင္ေတြအျပင္ သက္ဆိုင္ရာအစိုးရနဲ႔ ကုလသမဂၢအဖြဲ႔ေတြလည္း
တက္ေရာက္ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတာပါ။
ႏိုင္ငံေရးမွာ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ
ရွိလာတဲ့ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ဖြံၿဖိဳးမႈတိုင္းမွာ တန္းတူညီမွ်တဲ့
ခံစားႏိုင္ခြင့္ေတြ ရွိရမယ္ ဆိုတာအျပင္ ခိုင္ခ့ံတဲ့
စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြျဖစ္ဖို႔ ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲမႈေတြ အေတာ္ေလး
လိုတယ္ဆိုတာကို ပညာရွင္ေတြ အျပန္အလွန္သံုးသပ္တင္ျပၾကတာ ရွိတယ္လို႔
ဒီညီလာခံကို တက္ေရာက္ေနတဲ့ ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ဦခင္ေမာင္ညိဳက
ေျပာပါတယ္။
“တိုတုိေျပာရလို႔ရွိရင္ေတာ့
ဘက္ေပါင္းစံုျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုေနတာေပါ့ေနာ္။ အဲဒီမွာေတာ့ ၂
မ်ဳိးေတာ့ ေျပာတာေပါ့ေလ။ တမ်ဳိးကေတာ့ အားလံုး ဘာမွ ခ်န္မထားဘဲနဲ႔ အကုန္လုပ္
ဆိုတဲ့ဟာမ်ဳိး၊ ေနာက္တခုကေတာ့ အကုန္လုပ္လို႔ရွိရင္ ႏိုင္ပါ့မလား၊
မႏိုင္ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ ဘယ္ဟာကို ဦးစားေပးလုပ္မလဲ၊
ဘယ္လုိအခ်ိတ္အဆက္လုပ္မလဲဆိုတာ - အဓိကကေတာ့ အဲဒီ အယူ ၂ မ်ဳိး ထြက္လာတာကို
ေတြ႔ရတယ္။ အဓိကရွင္းရမယ့္ ကိစၥကေတာ့ Exchange rate လို ဟာမ်ဳိးေပါ့။
Exchange rate ကေတာ့ ဧၿပီလ ၁ ရက္ေန႔က စၿပီးေတာ့ အစုိးရဌာနေတြက ၈ ရာႏႈန္းပဲ
သံုးမယ္တို႔၊ ဘာတို႔- အဲလိုဟာေတြကေတာ့ ျဖစ္သြားၿပီ။ အဓိက ကေတာ့ အမ်ားဆံုးက
Exchange rate ကုိ ေျပာၾကတာပါ။ ”
ဒါ့အျပင္
ႏိုင္ငံရဲ့ရသံုးမွန္းေျခေငြစာရင္းထဲမွာ အရင္ကထက္ က်န္းမာေရးနဲ႔
ပညာေရးအသံုးစရိတ္ကို ေနာက္ထပ္ ၂ ဆ တိုးေပးလုိက္တယ္ဆိုေပမယ့္
လိုအပ္ေနေသးတယ္လို႔လညး္သံုးသပ္ခဲ့ၾကတယ္လို႔ ေျပာပါတယ္။ တခါ ပညာေရးနဲ႔
ပတ္သက္လို႔ေတာ့ အာမခံခ်က္ရွိတဲ့ ပညာေရးျဖစ္ဖို႔ ျပဳျပင္စရာေတြ
အမ်ားႀကီးလိုေနေသးတဲ့ အေျခအေနေတြေပၚမွာလည္း မေန႔က ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကပါတယ္။
“ပညာေရးကလည္း
လက္ရွိမွာ အကုန္လံုးသိၿပီးသားပဲ။ အေျခခံပညာမွာေရာ အထက္တန္းပညာမွာေကာေလ။
တကယ္လိုအပ္တဲ့ေနရာမွာ အရည္အခ်င္းရွိတဲ့သူေတြ ျဖစ္ေအာင္လုပ္ရမယ္ဆိုတဲ့ဟာ။
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ျပဳျပင္ေျပာင္းလဲဖို႔ လိုတာေပါ့။
စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတာတခုကေတာ့ - အလြယ္ေျပာတာေပါ့ေနာ္။ ဆရာ ဦးဖဲင္-ဒ္ေလ
(Findlay) တို႔လည္း ေျပာတယ္။ အာရွႏိုင္ငံေတြက ကမၻာ့အဆင့္အတန္းမီေနၿပီ။ ဗမာက
အာရွႏိုင္ငံေတြကို မီေအာင္လုိက္။ ဗမာက အာရွႏုိင္ငံေတြကို
မီေအာင္လိုက္လို႔ရွိရင္ ကမၻာ့အဆင့္အတန္းမီမွာပဲေပါ့။ ခ်က္ျခင္းႀကီးကေတာ့
အေကာင္အထည္မေဖာ္ႏိုင္ဘူး။ ဆရာဦးလွျမင့္ကေတာ့ Capacity လို႔ ေျပာတဲ့အခါမွာ
ျပည္တြင္းက Capacity ေတြတင္ မဟုတ္ဘဲ ျပည္ပက ဝင္လာမယ့္ Capacity ေတြ၊
နည္းပညာအကူအညီေတြကိုပါ ထည့္တြက္မယ္ဆိုလို႔ရွိရင္ ျမန္မာႏုိင္ငံက
လုပ္ႏိုင္စရာ မရွိဘူးလို႔ သူကေတာ့ အဲလို အားေပးတာပဲ။”
ျမန္မာ့ စီးပြားေရး ကၽြမ္းက်င္သူ ဦခင္ေမာင္ညိဳ (ေဘာဂေဗဒ) ေျပာျပခဲ့တာပါ။
ၿပီးခဲ့တဲ့
ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၃ ရက္ေန႔ကေန ဒီကေန႔ ၁၅ ရက္ေန႔ထိ ၃ ရက္ၾကာ က်င္းပခဲ့တဲ့
ဒီဖြံၿဖိဳးမႈဆိုင္ရာမူဝါဒေတြ သံုးသပ္တဲ့ညီလာခံမွာပထမဆံုးေန႔က စီးပြားေရး
ဒုတိယေန႔မွာ ပညာေရးနဲ႔ ဒီကေန႔ ေနာက္ဆံုးေန႔မွာ က်န္းမာေရးက႑ေတြ
ေဆြးေႏြးပါတယ္။ ဒီက်န္းမာေရးေဆြးေႏြးမႈနဲ႔ ပတ္သက္လို႔ ဒီညီလာခံကို တက္ေနတဲ့
ေဒါက္တာေဒၚေအးေအးခ်ဳိ ေျပာျပတာက -
“က်န္းမာေရးအေျခအေနေတြနဲ႔ပတ္သက္ၿပီးေတာ့
လက္ရွိအေျခအေနေတြမွာေတာ့ ျပႆနာေတြက ရွိေနတုန္းပဲေပါ့။ Health Process
Problem ေတြကေတာ့ ရွိေနတုန္းပဲ။ ဒါေပမယ့္ ေလာေလာဆယ္
ကူးစက္ေရာဂါေတြနဲ႔အတူတူပဲ ဦးစားေပးေဆာင္ရြက္ရမယ့္ နာတာရွည္ေရာဂါေတြ၊
ဒါေတြကို ဦးစားေပးဖို႔ လိုအပ္လာတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း၊ ေနာက္တခုကက်ေတာ့
ဒီမွာရွိတဲ့ က်န္းမာေရးလုပ္သားေတြေပါ့ေနာ္။ က်န္းမာေရးလုပ္သားေတြရဲ႕
အခန္းက႑ေတြ အေရးပါမႈေတြ၊ ေနာက္တခါဆိုရင္ မိခင္နဲ႔ကေလး က်န္းမာေရးက႑ကိုေတာ့
နည္းနည္းေလး ဦးစားေပးေဆြးေႏြးၾကတာေပါ့။ ”
ေဒါက္တာေဒၚေအးေအးခ်ဳိရွင္၊
ဒီညီလာခံကို
စီးပြားေရး ႏိုဘယ္လ္ဆုရ ေဒါက္တာ ဂ်ိဴး ဇက္ စတစ္ကလစ္ (Dr.Joseph Stiglitz)
လည္း တက္ေရာက္ေနတာျဖစ္ၿပီး သူကေတာ့ ျမန္မာႏိုင္ငံရဲ႕ ဖြံ႔ၿဖိဳးမႈနဲ႔
တိုးတက္မႈေတြကို ေရရွည္ ဘယ္လို တည္တံ့ေအာင္ ထိန္းမလဲဆုိတာေတြ၊ ႏုိင္ငံရဲ႕
စိုက္ပ်ဳိးေရးနဲ႔ လယ္ယာက႑ ဖြံၿဖိဳးတိုးတက္လာေရးေတြအျပင္ ႏုိင္ငံတကာနဲ႔
ျမန္မာႏိုင္ငံဟာ စီးပြားေရးလုပ္ငန္းေတြကို သဟဇာတ ညီညီဆက္ဆံႏိုင္ဖို႔ေတြကို
ေဆြးေႏြးသြားပါတယ္။ မနက္ျဖန္ ေဖေဖာ္ဝါရီ ၁၆ ရက္မွာေတာ့ အခု ၃
ရက္ၾကာေဆြးေႏြူးခဲ့တဲ့အခ်က္ေတြကိုျပည္တြင္းျပည္ပ ပညာရွင္ေတြ အစိုးရဌာန
တာဝန္ရွိသူေတြက မူဝါဒေတြနဲ႔ စီမံကိန္းေတြ ေရးဆြဲမယ္္လို႔လည္း ေျပာပါတယ္။
ကုလအႀကံေပး ကရင္ နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ သြားေရာက္
By မနႏၵာခ်မ္း
ျမန္မာႏုိင္ငံဆိုင္ရာ
ကုလသမဂၢအထူးအႀကံေပးပုဂိၢဳလ္ ဗြီေဂ်း နမ္ဘီးယား(Vijay Nambia)ဟာ - ဒီကေန႔
ကရင္ျပည္နယ္မွာ အစိုးရတာဝန္ရွိသူေတြနဲ႔ ေတြ႔ဆံုၿပီး -
တုိင္းရင္းသားလက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔ ၿငိမ္းခ်မ္းေရး ေဆြးေႏြးမႈ အေျခအေန၊
ဒုကၡသည္ေတြအေရး ေဆြးေႏြးခဲ့ၾကတယ္လို႔ ကရင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္က ေျပာပါတယ္။
ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၅ ရက္ၾကာခရီးစဥ္အျဖစ္နဲ႔ တနဂၤေႏြေန႔က
ေရာက္ရွိခဲ့လာခဲ့တဲ့ ဗြီေဂ်း နမ္ဘီးယား ဟာ ဒီကေန႔ ၄ ရက္ေျမာက္ေန႔မွာ
ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္ကို သြားေရာက္တာျဖစ္ပါတယ္။ အျပည့္အစံုကို
ဆက္သြယ္ေမးျမန္းထားတဲ့ မနႏၵာခ်မ္းက တင္ျပေပးထားပါတယ္။
ကုလသမဂၢ
အထူးအႀကံေပးပုဂိၢိဳလ္ ဗြီေဂ်း နမ္ဘီယားဟာ တုိင္းရင္းသား လက္နက္ကိုင္ေတြနဲ႔
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဖာ္ေဆာင္မႈ ကိစၥအပါအဝင္ ဒုကၡသည္ေတြအေရးကိစၥေတြကို
အကဲခတ္ေလ့လာဖို႔အတြက္ ဒီကေန႔ ကရင္ျပည္နယ္နဲ႔ မြန္ျပည္နယ္တို႔ကို
သြားေရာက္ခဲ့ တာပါ။ ကရင္ျပည္နယ္ ဘားအံၿမိဳ႕မွာေတာ့ ညေနပိုင္းက -
ကရင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္မင္း အပါအဝင္ ျပည္နယ္အစိုးရအဖြဲ႔ေတြနဲ႔
ေတြ႔ဆံုၿပီး - ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးေနမႈအေျခအေနေတြ၊ ဒုကၡသည္ေတြ
ျပန္လာဖို႔အေရးနဲ႔ ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ရယူခ်ိန္ကာလ လိုအပ္မယ့္
ကူညီပံ့ပိုးမႈေတြနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး ကရင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္မင္းက
ဗြီအိုေအကို အခုလို ေျပာျပပါတယ္။
“ၿငိမ္းခ်မ္းေရးၿပီးတဲ့အခါက်ေတာ့
ဟိုဘက္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနေနၾကတဲ့ သူတို႔အဖြဲ႔ေတြ ျပန္လာရင္ ဘယ္လိုေတြ
စီမံေပးမလဲဆို တာရယ္၊ ဘာအကူအညီလိုသလဲဆုိတာရယ္၊ ၿပီးေတာ့
ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းေရး ဆက္ကူးတဲ့အခါက်ရင္ ဘာေတြမ်ား ဆက္လုပ္ၾကမလဲဆုိတာ
ေလးေတြရယ္၊ အဲ့ဒါေလးေတြ ေမးပါတယ္။ သူတို႔ကေတာ့ အဓိက က်ေနာ္တို႔
အဲ့ဒီကိစၥေတြအတြက္ကို UN က အကူအညီေပးရမယ့္ အေျခအေနေလးေတြရွိရင္
ေျပာေပးဖို႔ဆုိၿပီးေတာ့ ဒါေလး ေျပာပါတယ္ခင္ဗ်။ UN ေအဂ်င္စီေတြကေတာ့
က်ေနာ္တို႔ဆီမွာ လက္ရွိ ေဆာင္ရြက္ေနတာေတြရွိပါတယ္။
ဒီ့ထက္ပိုၿပီးေတာ့
ဘာေတြ ေဆာင္ရြက္ေပးဖို႔ရွိမလဲ။ ရွိလာလို႔ရွိရင္ ေျပာဖို႔အတြက္ ေျပာပါတယ္။
သူကလည္း အဲ့ဒါေလးေတြ ေမးတယ္။ က်ေနာ္ကလည္း သူေမးတာေလးေတြ ေျဖတာပဲေပါ့။ ဒီေန႔
ေတြ႔ဆံုမႈက သိပ္ေကာင္းပါတယ္။ ဒါက က်ေနာ္တို႔ ႏုိင္ငံနဲ႔ ကုလသမဂၢနဲ႔
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈမွာ ပိုၿပီးေတာ့ နီးကပ္မႈရွိသြားသလို
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈအားေတြ ပိုေကာင္းသြားပါတယ္။”
လက္ရွိမွာေတာ့
ထိုင္းနယ္စပ္တေလွ်ာက္က ဒုကၡသည္စခန္းေတြမွာ ေနထုိင္ေနၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္
အေရအတြက္က သိန္းနဲ႔ခ်ီၿပီး ရွိေနတာပါ။ DKBA နဲ႔ ျမန္မာအစိုးရတပ္ေတြအၾကား
၂ဝ၁ဝ ေရြးေကာက္ပြဲ က်င္းပခ်ိန္ကစလို႔ ျဖစ္ခဲ့တဲ့ တုိက္ပြဲေတြေၾကာင့္ IDP
ရြာပုန္းရြာေရွာင္ဘဝနဲ႔ ေတာထဲမွာ ပုန္းေအာင္းေနၾကရတဲ့ ဒုကၡသည္ေတြကလည္း
ေသာင္းနဲ႔ခ်ီ ရွိေနတာပါ။ ဒီဒုကၡသည္ေတြ ျပန္လာတဲ့အခါ ျပည္နယ္အစိုးရ
တာဝန္ရွိသူေတြအေနနဲ႔ ဘယ္လို ကူညီေဆာင္ရြက္ေပးမလဲ ဆုိတာနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး မစၥတာ
နမ္ဘီယားက ေမးခဲ့ပါတယ္။ ဒီအေပၚမွာေတာ့ ကရင္ျပည္နယ္ ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ ဦးေဇာ္မင္း
က -
“က်ေနာ္တို႔ကေတာ့ အဲ့ဒီအတြက္ ျပန္လာလို႔ရွိရင္ေတာ့ ပထမေတာ့ -
ေနရာခ်ထားေရး ကိစၥေလးေတြေပါ့။ ေနရာခ်ထားေရးဆိုတဲ့ ကိစၥေလး ေတြမွာလည္းပဲ
တခ်ိဳ႕လည္း ကုိယ့္ရပ္ရြာကိုယ္ ျပန္သြားမယ့္ဟာေတြရွိတယ္။ တခ်ိဳ႕လည္း ေနစရာ
အခက္အခဲရွိတဲ့သူေတြ က်ေနာ္တုိ႔က သူတို႔ဆႏၵရွိတဲ့ ေနရာေလးေတြမွာ
ေနရာခ်ထားေပးဖို႔ အစီအစဥ္ရွိတယ္ဆုိတာကို ေျပာပါတယ္။ ၿပီးလို႔ရွိရင္ သူတို႔
လတ္တေလာ စားေသာက္မႈကိစၥေလးေတြ စီစဥ္ေပးဖို႔တို႔ ေရရွည္အတြက္ဆုိရင္ သူတို႔
ေဒသတြင္းမွာ လမ္းပန္းဆက္သြယ္ေရး၊ က်န္းမာေရး၊ ပညာေရး ေတြ စီစဥ္ေပးဖို႔
အဲ့ဒါေတြ ေျပာပါတယ္။
ၿပီးေတာ့ မစၥတာ နမ္ဘီယားက
ထာဝရၿငိမ္းခ်မ္းေရးကူးၿပီး ဘာေတြမ်ား ဆက္လုပ္ဖို႔ ရွိဦးမလဲ လို႔ ေမးပါတယ္။
က်ေနာ္က သူတို႔ေတြ ေနသားတက် ျဖစ္သြားၿပီးတဲ့အခ်ိန္ ေနာင္က်ရင္ သူတို႔လုိပဲ
ကရင္ျပည္နယ္ထဲမွာ သူတုိ႔ကိုယ္တုိင္ ဒီလို ေရြးေကာက္ပြဲေတြမွာ
မဲဆႏၵေပးတာေရာ၊ သူတို႔ထဲက လႊတ္ေတာ္ကိုယ္စားလွယ္ အရည္အခ်င္း
ျပည့္စံုတဲ့သူေတြက လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္အျဖစ္ ဝင္ေရာက္အေရြးခ်ယ္ခံတာေတြေရာ
ေဆာင္ရြက္ၿပီးေတာ့ ေနာင္တခ်ိန္မွာ သူတို႔ေတြလည္း ႏုိင္ငံေတာ္နဲ႔
ျပည္နယ္ရဲ႕ လႊတ္ေတာ္ေတြမွာ ျပည္သူ႔ကုိယ္စားလွယ္အျဖစ္နဲ႔
ပါဝင္ၾကရမွာျဖစ္ပါတယ္ဆိုတာကို ေျပာျပလိုက္ပါတယ္။”
ကရင္ျပည္နယ္
ဝန္ႀကီးခ်ဳပ္ဦးေဇာ္မင္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီကေန႔ မစၥတာ နမ္ဘီယားနဲ႔အတူ ကုလသမဂၢရဲ႕
ရန္ကုန္ဌာေနကိုယ္စားလွယ္လဲ အတူ လိုက္ပါသြားၿပီး - ညေနေစာင္းမွာ
မြန္ျပည္နယ္ဘက္ကို မစၥတာ နမ္ဘီယား ဆက္လက္ထြက္ခြာသြားခဲ့ပါတယ္။
မစၥတာ
နမ္ဘီးယားဟာ တနဂၤေႏြေန႔ကတည္းက ျမန္မာႏုိင္ငံကို ၅ ရက္ၾကာ ခရီးစဥ္အျဖစ္နဲ႔
ေရာက္ရွိေနခဲ့တာပါ။ ခရီးစဥ္ ဒုတိယေျမာက္ေန႔ျဖစ္တဲ့ တနလၤာေန႔မွာေတာ့ -
ေနျပည္ေတာ္မွာ က်င္းပတဲ့ ဖြံ႔ၿဖိဳးတိုးတက္ေရးဆုိင္ရာ မူဝါဒညီလာကို
တက္ေရာက္ခဲ့ၿပီးေနာက္ - ျပည္ေထာင္စုေရြးေကာက္ပြဲ ေကာ္မရွင္ ဥကၠ႒ ဦးတင္ေအး၊
ျပည္ေထာင္စုဝန္ႀကီး ဦးေအာင္ၾကည္၊ ျပည္ေထာင္စုအဆင့္
ၿငိမ္းခ်မ္းေရးေဆြးေႏြးေရးအဖြဲ႔ေခါင္းေဆာင္ ဦးေအာင္ေသာင္း တို႔အျပင္
ျမန္မာႏုိင္ငံျခားေရးဝန္ႀကီး ဦးဝဏၰေမာင္လြင္တို႔နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့ပါတယ္။
အဂၤါေန႔မွာေတာ့ - သမၼတ ဦးသိန္းစိန္ နဲ႔ ေတြ႔ဆံုခဲ့သလို - အဲ့ဒီေနာက္ -
ျပည္သူ႔လႊတ္ေတာ္ ဥကၠဌ သူရ ဦးေရႊမန္း အပါအဝင္ ျပည္သူ႔ လႊတ္ေတာ္ ကိုယ္စားလွယ္
အဖြဲ႔ေတြနဲ႔လည္း ေတြ႔ဆံုခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။ မနက္ျဖန္ ရန္ကုန္ကေန
ျပန္လည္မထြက္ခြာခင္မွာေတာ့ - ျမန္မာ့ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္
ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္နဲ႔ ေတြ႔ဆံုမွာျဖစ္တယ္လို႔ သိရပါတယ္ရွင္။
ရွားပါးတိရစာၦန္ေမွာင္ခိုကူးမႈတိုက္ဖ်က္ေရး အာရွ ၁၃ ႏိုင္ငံ သေဘာတူ
By ဗီြအိုေအ (ျမန္မာဌာန)
အာရွတိုက္
ႏိုင္ငံေပါင္း ၁၃ ႏိုင္ငံက အစိုးရတာ၀န္ရွိသူေတြဟာ က်ားသတၱ၀ါေတြနဲ႕
တျခားမ်ိဳးတုန္းလု နီးပါးျဖစ္ေနတဲ့ ရွားပါးတိရစာၦန္ေတြ တရားမ၀င္
ေမွာင္ခိုကူးေနမႈေတြကို တိုက္ဖ်က္ဖို႔နဲ႔ နယ္စပ္ ျဖတ္ေက်ာ္
ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္မႈေတြကို ပိုၿပီး ထိေရာက္ေအာင္ေဆာင္ရြက္ဖို႔ သေဘာတူညီမႈ
ရခဲ့ပါတယ္။
ထိုင္းႏိုင္ငံ၊ ဘန္ေကာက္ၿမိဳ႕မွာ ႏိုင္ငံတကာ
ေတာ႐ုိုင္းတိရစာၦန္တရားမ၀င္ သယ္ေဆာင္ေရာင္း၀ယ္မႈ ဆိုင္ရာ
ရာဇ၀တ္မႈတိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ ICCWC ကႀကီးမႉးက်င္းပတဲ့ ႏွစ္ရက္ၾကာ ညီလာခံအၿပီး
အဲဒီသေဘာတူညီမႈကို ရရွိခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ညီလာခံ တက္ေရာက္ၾကသူေတြထဲမွာ
ေတာ႐ိုင္းက်ားသတၱ၀ါေတြ သက္ရွိထင္ရွားရွိေနဆဲ တိုင္းျပည္ေတြက
ကိုယ္စားလွယ္ေတြ ၃၀ နီးပါး တက္ေရာက္ခဲ့ၾကပါတယ္။ ညီလာခံအတြင္း ေတာ႐ိုင္း
တိရစာၦန္တရားမ၀င္ ကုန္ကူးမႈက က်ား႐ိုင္းသတၱ၀ါေတြအေပၚ သက္ေရာက္မႈနဲ႔
ပတ္သက္ၿပီး အစည္းအေ၀းတခု ျပဳလုပ္ခဲ့ပါတယ္။
ေတာ႐ိုင္းတိရစာၦန္
ကာကြယ္ေရး သဘာ၀ပတ္၀န္းက်င္ ထိန္းသိမ္းေရးအဖြဲ႔ေတြ အဆိုအရ ခန္႔မွန္းေျခ
က်ားအေကာင္ေရ စုစုေပါင္း ၃,၀၀၀ ကေန ၄,၅၀၀ ေလာက္သာ ေတာထဲမွာရွိေတာ့တယ္လို႔
ဆိုပါတယ္။
ICCWC ကို ႏိုင္ငံတကာ ရဲတပ္ဖြဲ႔ (INTERPOL)၊ ကမာၻ႔ဘဏ္၊
အျပည္ျပည္ဆိုင္ရာ အေကာက္ခြန္အဖြဲ႔ ကုလသမဂၢ မူးယစ္ေဆးနဲ႔ ရာဇ၀တ္မႈ
တိုက္ဖ်က္ေရးအဖြဲ႕ စတာေတြအပါအ၀င္ အစိုးရေတြပါ၀င္တဲ့ ႏိုင္ငံတကာ အဖြဲ႔အစည္း ၅
ခုနဲ႔ ၂၀၁၀ ခုႏွစ္မွာ ဖြဲ႕စည္းခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
